In het Mariapark in Sittard is de tentoonstelling ‘Retourtje Nederland, Duitse gebieden onder Nederlands bestuur. 1949-1963’ te zien.
De door de Stichting Cultuur en Grensgeschiedenis georganiseerde reizende tentoonstelling “Retourtje Nederland” is gewijd aan een grotendeels vergeten hoofdstuk van de Duits-Nederlandse betrekkingen na de Tweede Wereldoorlog: de Nederlandse politiek van annexatie, de oorzaken en gevolgen en de impact ervan op de mensen in de getroffen gebieden in West-Duitsland.
k68cqhljt6li8cg3asob8eg9k
De voorgeschiedenis van de Nederlandse territoriale claims waarover de tentoonstelling gaat begint met de invasie van de Duitse troepen in Nederland in 1940. Tot aan het eind van de Tweede Wereldoorlog in mei 1945 bleef het land grotendeels bezet door de Wehrmacht. Toen Duitsland zich had overgegeven, gingen meteen stemmen op om de oorlogsschade, het leed en onrecht van honderdduizenden en de dramatische verwoesting te compenseren door grootschalige territoriale compensatie te eisen.
Met instemming van de geallieerden, die de territoriale aanspraken van Nederland in de aanloop naar de annexatie tot een minimum beperkten, zijn uiteindelijk enkele kleine grensveranderingen ter grootte van 69 vierkante kilometer gehonoreerd in het voorjaar van 1949. De ongeveer 10.000 inwoners van de Duitse dorpen en plaatsen die werden getroffen door deze annexatie leefden gedurende 14 jaar onder Nederlandse bestuur.
mgfo6bjp98xdqu9d5wwgdg1ji
Na langdurige onderhandelingen tussen de Bondsrepubliek Duitsland en het Koninkrijk der Nederlanden werd overeenstemming bereikt over de terugkeer en de weg vrijmaakt voor de re-integratie van de dorpen van de Selfkant in de westelijke hoek van Duitsland nabij Geilenkirchen en Heinsberg, Elten aan de Nederrijn en Suderwick-West in het Munsterland. Kijkend naar de historische datum van 1 augustus 2013, waarop het vijftig jaar geleden was dat de grens opnieuw getrokken werd, werd de Stichting Cultuur en Grensgeschiedenis opgericht, om met ondersteuning van tal van projectpartners en supporters een reizende tentoonstelling te realiseren met de titel ‘Retourtje Nederland’.
Te zien zijn vele zeldzame originele voorwerpen uit de tijd van het Nederlands bestuur, die nog nooit publiek in een gemeenschappelijke context zijn gepresenteerd. De waardevolle bruiklenen weerspiegelen duidelijk de omwentelingen en veranderingen die de ‘Nederlandse tijd’ met zich bracht, met effecten die in de voormalige geannexeerde gebieden tot op de dag van vandaag aantoonbaar zijn.
De tentoonstelling was in januari 2014 in het Haus der Niederlande in Münster te zien en trok daar ruim 1200 geïnteresseerden. In het Nederlandse Sittard zal de tentoonstelling van 23 maart tot en met 5 mei 2014 in het Mariapark aan de Oude Markt 16 te zien zijn. De openingstijden zijn van dinsdag t/m zondag van 11.00 tot 17.00 uur.
Behorend tot de tentoonstelling is een museale educatieve speurtocht ter beschikking voor jeugd vanaf 11 jaar.
Randprogramma
Naast de tentoonstelling is er een randprogramma met twee activiteiten: een historische avond in Millen rond de datum van de annexatie (14 april) en een lezing in het Mariapark door historicus Ad van Liemt (1 mei). Hieronder vindt u daarover meer informatie.
Historische avond in Millen rond de datum van de annexatie van 23 april 1949
Samen met de Heimatvereinigung Selfkant en de Gemeinde Selfkant nodigen we U uit voor een historische avond in de Zehntscheune in Millen, Gemeinde Selfkant. Aan de hand van documenten, foto’s, krantenartikelen uit deze periode en getuigenissen van mensen die deze periode hebben meegemaakt zal deze avond de historische datum van 23 april 1949 terughalen.
Datum: maandag 14 april 2014
Tijd: 19.00-21.00 uur
Plaats: Zehntscheune Millen,
Johann Greinstrasse Millen
Vrij entree
Deelnemers gelieven zich aan te melden via [email protected]
Lezing van Ad van Liempt, Nederlands journalist en historicus
Met zijn in het afgelopen jaar verschenen boek Na de bevrijding neemt de bekende journalist/historicus de moeilijke jaren vijftig onder de loep. Ad van Liemt is uitgenodigd om de expositie Retourtje Nederland in de context van zijn publicatie te plaatsen. Voorafgaand aan de lezing zal curator Manuela Friedrich een rondeiding door de tentoonstelling verzorgen.
Datum: donderdag 1 mei 2014
Tijd: 18.30-21.00 uur
Plaats: Mariapark, Oude Markt 16 te Sittard
Vrij entree
Deelnemers gelieven zich aan te melden via [email protected]
