Fidelio is een ruw, zelden uitgevoerd brok muziektheater. Tijd om de uitdaging aan te gaan en deze unieke opera in een bewerking voor kleinere bezetting aan het publiek te presenteren.
Met een klein ensemble op het podium doet Opera Compact recht aan de directe zeggingskracht van de opera. En zo geven we vorm aan de hartenkreet van een sociaal bewogen componist om in jezelf het goede aan te spreken.
“In de kunsten, net als in de hele schepping, zijn vrijheid en vooruitgang de hoogste doelen.” Dit citaat van Beethoven schetst zijn politiek engagement: een heftig componist, in gevecht met zichzelf en de wereld om hem heen, begaan met sociale misstanden. Dat is terug te vinden in zijn enige opera, Fidelio, waaraan hij ruim tien jaar werkte. Een manifest voor de vrijheid, met echo’s van het bekende Alle Menschen werden Brüder. Een vrouw, Leonore, verkleedt zich als de man Fidelio en slaagt er zo in om haar man Florestan, een politiek gevangene van de wrede Pizarro, uit de gevangenis te bevrijden.
Wat betekent vrijheid en wat heb je er voor over? Met de bestorming van het Amerikaanse Capitool en de rellen rond de avondklok nog vers in ons geheugen zijn deze vragen voor deze generatie belangrijker dan ooit. De wereld politiseert in toenemende mate en de daarmee gepaard gaande polarisatie doet andersgezinden steeds verder van elkaar afdrijven.
Vandaag de dag lijkt de persoonlijke triomf uit Fidelio ver te zoeken en de ondubbelzinnige boodschap van de opera: “het hart overwint”, kan tegenwoordig niet hard genoeg van de daken geschreeuwd worden. Als we niet voorbij onze verschillen kunnen kijken ziet de toekomst er weinig hoopvol uit. De echte conflicten worden niet opgelost tussen regeringen, maar met je eigen buren. Door met nieuwe ogen te kijken naar wie voor je staat: onder elke Fidelio huist een Leonore. En alleen de erkenning van dat gegeven leidt tot ware vrijheid.
Opera Compact voert Fidelio op 21 mei op in het Toon Hermans Theater in Sittard-Geleen.
