Onderzoeken wijzen uit: Geleen heeft structureel teveel vierkante meters winkelruimte. De praktijk bevestigt dat. Loop maar door de stad en op tal van plekken wordt men geconfronteerd met leegstaande winkels.
In een artikel uit april in Dagblad De Limburger/Limburgs Dagblad werd die leegstand in Geleen nog eens uitgebreid belicht. Ze is inmiddels uitgegroeid tot de hoogste van Nederland. En ook donderdagochtend werd in het radionieuws gemeld dat de winkelleegstand – vooral in het zuiden van het land – weer verder is opgelopen.
“Ik denk niet dat het realistisch is te verwachten dat het leegstandspeil in Geleen ooit weer op het niveau van voor de crisis uit zal komen. We hebben gewoon teveel winkelruimte in deze stad, dat feit moeten we onder ogen zien en accepteren. Maar dat wil niet zeggen dat er niets tegen de leegstand kan worden gedaan.” Aan het woord is Ton Raven, raadslid van de Stadspartij, die een plan heeft opgesteld om de winkelleegstand aan te pakken. “Niet door te zorgen dat er nieuwe winkels in beginnen, want de kans dat dat lukt is klein en na een half jaar staat een deel van die panden waarschijnlijk opnieuw leeg.”
Expo-stad
Het plan – Expo-stad Geleen – betekent een andere bestemming van leegstaande winkelpanden: het moeten expositieruimtes worden. “Geleen – en dit plan is in eerste instantie op Geleen gericht omdat daar het leegstandsprobleem het grootste is – heeft een aantal ‘unique selling points’ waar we momenteel helemaal niets mee doen.” Raven noemt de prehistorie met zijn bandkeramiek; de mijnbouw/staatsmijn Maurits, destijds de grootste kolenmijn van West-Europa; de chemische industrie; (pop)muziek; het ontstaan van het betaald voetbal in Nederland en sinds de gebroeders Van Doorne in Born Dafjes begonnen te bouwen ook de auto-industrie. Stuk voor stuk thema’s waaromheen je boeiende, leerzame en kwalitatief hoogwaardige exposities kunt inrichten.
Die exposities moeten interessant zijn voor een groot publiek uit heel Nederland en de Euregio. Voor sommige exposities volstaat een groot leegstaand winkelpand, voor andere zijn misschien meerdere panden nodig. In dat geval moeten er ‘expositie-verbindingslijnen’ worden opgezet, routes door het centrum die de verschillende expositieruimtes met elkaar verbinden. Dat betekent ook meer ‘human-traffic’, meer mensen in de stad en dat is weer goed voor de winkeliers.
Volgens Raven is voor alle exposities samen zo’n 60.000m2 winkelruimte nodig. “En die ruimte is er.” Op basis van globale ramingen van de kosten en inschattingen van bezoekersaantallen verwacht hij dat het plan budgetneutraal kan worden gerealiseerd.
De plannen moeten idealiter door een nog op te richten Stichting met een breed draagvlak in het Geleense opgepakt en gerealiseerd worden. “Die Stichting moet er wat mij betreft zo snel mogelijk komen, dan kan begin volgend jaar de eerste expositie worden geopend.”
Raven heeft zijn plannen inmiddels op ambtelijk niveau in een oriënterend gesprek toegelicht. “De conclusie was dat er zeker aanknopingspunten zijn ter versterking van het centrum van Geleen. Daarbij werden ‘Het jaar van de Mijnen’ in 2015 en een ‘Expositie over Chemie’ in het centrum van Geleen als eventuele mogelijkheden genoemd.”
Het toeval wil dat donderdag, tijdens de presentatie van het ondernemingsplan van De DoMIJNen – het nieuwe cultuurbedrijf dat per 1 januari 2015 in Sittard-Geleen van start gaat – door cultuurdirecteur Tom de Rooij gezegd werd dat men in 2015 onder andere wil aansluiten bij het thema ‘Het jaar van de Mijnen’. Een koe om bij de horens te vatten, zogezegd.