Compensatie voor werkgevers bij ontslag langdurig ziek personeel

Werkgevers worden vanaf 1 januari 2020 gecompenseerd als zij langdurig zieke werknemers willen ontslaan.

Dat schrijft minister Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) in antwoord op Kamervragen van de SP.

mr Marieke Terpstra

Minister Koolmees (Sociale zaken en Werkgelegenheid) heeft aangekondigd vanaf 1 januari 2020 werkgevers te compenseren als ze langdurig zieke werknemers willen ontslaan. De maatregel geldt met terugwerkende kracht tot 1 juli 2015. Bedrijven die vanaf die datum een transitievergoeding hebben betaald aan een werknemer kunnen dan, als ze aan de voorwaarden voldoen, aanspraak maken op compensatie. Het kabinet hoopt met deze maatregel de problematiek rondom “slapende dienstverbanden” aan te pakken.

Voor 1 juli 2015 konden werkgevers met toestemming van het UWV de arbeidsovereenkomst na twee jaar ziekte opzeggen zonder dat de werknemer recht had op een ontslagvergoeding. Deze kosteloze eenzijdige beëindiging van de arbeidsovereenkomst na langdurige arbeidsongeschiktheid is sinds 1 juli 2015 niet meer mogelijk. Werknemers hebben nu een wettelijk recht op de transitievergoeding, ook wanneer zij langer dan twee jaar arbeidsongeschikt zijn. Dit is alleen niet zo indien er sprake is geweest van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten door de werknemer of wanneer de werknemer zelf de beëindiging initieert zonder dat er sprake is van ernstig verwijtbaar handelen van de werkgever.

Werkgevers worden bij een zieke werknemer dus met hoge kosten geconfronteerd. Gedurende twee jaar zijn zij verplicht het loon door te betalen en kosten te maken voor de re-integratie van de werknemer, waar vervolgens de transitievergoeding nog eens bovenop komt. Er zijn werkgevers die het betalen van een vergoeding willen voorkomen door middel van een zogeheten ‘slapend dienstverband’. In een dergelijke situatie blijft de werknemer die langer dan twee jaar ziek is in dienst en lopen de re-integratieverplichtingen door, maar is de werkgever geen loon of transitievergoeding verschuldigd.

Aan het slapend in stand houden van de arbeidsovereenkomst kleven risico’s. De zieke werknemer die op enig moment herstelt kan namelijk aanspraak maken op hervatting van (passend) werk en op (gedeeltelijke) loondoorbetaling. Bovendien zal de zieke werknemer moeten worden meegenomen in de afspiegeling bij een reorganisatie, niet zijnde bedrijfssluiting. Daarnaast kan de werknemer zelf het initiatief nemen tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst, waarbij hij recht heeft op de transitievergoeding (en eventueel een billijke vergoeding) indien hij kan aantonen dat de werkgever ernstig verwijtbaar heeft gehandeld of nagelaten. Bovendien loopt gedurende het slapend dienstverband de transitievergoeding op.

Het “slapend dienstverband” wordt door kantonrechters toegestaan en wordt tot nu toe niet als ernstig verwijtbaar handelen aangemerkt, zelfs niet als de werkgever het niet betalen van de transitievergoeding als enige reden aanvoert.

Het vorige kabinet wilde al dat er een oplossing kwam voor deze problematiek. In maart 2017 is er een wetsvoorstel houdende maatregelen met betrekking tot de transitievergoeding bij ontslag wegens bedrijfseconomische omstandigheden of langdurige arbeidsongeschiktheid ingediend. Na het aantreden van het huidige kabinet is de behandeling van het wetsvoorstel door de Tweede Kamer gestart. Inmiddels is ook, in samenspraak met het UWV, de ministeriële regeling verder uitgewerkt. Recent heeft de minister aan UWV gevraagd om een uitvoeringstoets uit te brengen op de lagere regelgeving. Medio maart verwacht minister Koolmees een reactie. “Ik streef ernaar om de maatregel met ingang van 1 januari 2020 in werking te laten treden”, aldus Koolmees.

Marieke Terpstra en Nicole Laumen, de arbeidrechtspecialisten van KampsVanBaar Advocaten, houden u op de hoogte van de ontwikkelingen. Wilt u meer weten of heeft u een vraag dan kunt U hen bereiken op 046-4205660 of via [email protected].