Stemmen per brief vanuit het buitenland kan niet bij de verkiezingen voor Provinciale Staten en de waterschappen.
Reden is, aldus de Kiesraad, dat stemmers voor deze verkiezingen ingezetene moeten zijn van een provincie. Ze vallen dan ook onder het werkgebied van een waterschap. Briefstemmen is nu alleen mogelijk bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer en het Europees Parlement, omdat dan de ingezeteneregel niet van toepassing is.
Wie voor werk of vakantie in het buitenland is op 20 maart, kan wel bij volmacht laten stemmen. De kiezer moet daarvoor op de achterkant van zijn stempas invullen wie gemachtigd wordt om een stem uit te brengen. De gemachtigde moet behalve de ingevulde stempas ook zijn eigen identiteitsbewijs en een kopie van het ID-bewijs van de volmachtgever meenemen naar het stemlokaal. Zo’n kopie mag ook op een smartphone of een tablet staan. Een stemmer mag maximaal twee volmachten hebben.
Wie ziek is of op de dag van de verkiezingen niet in zijn eigen provincie verblijft, kan eveneens een volmacht afgeven. Een volmacht is tot vijf dagen voor de verkiezingen ook schriftelijk aan te vragen bij de eigen gemeente.
De gekozen leden van Provinciale Staten kiezen de senatoren van de Eerste Kamer. Nederlanders in het buitenland die geen ingezetene meer zijn van een Nederlandse gemeente kunnen daar dus geen invloed op uitoefenen, terwijl de Eerste Kamer wel over beleid voor alle Nederlanders gaat.
Minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken heeft recent aan de Tweede Kamer voorgesteld om deze Nederlanders in het buitenland een stem te laten uitbrengen op een speciaal kiescollege, dat samen met Provinciale Staten de samenstelling van de Eerste Kamer bepaalt. Daarvoor is een grondwetswijziging nodig. De Grondwet is al een keer aangepast om zo’n kiescollege mogelijk te maken voor de inwoners van Bonaire, Saba en Sint Eustatius. De inwoners van de koninkrijksdelen mogen in maart voor de eerste keer via een kiescollege invloed uitoefenen op de samenstelling van de Eerste Kamer.
