Raadsfracties stellen vragen n.a.v. incident op Chemelot

Naar aanleiding van de calamiteit die afgelopen zaterdag plaatsvond in een salpeterzuurfabriek van OCI Nitrogen op Chemelot heeft raadslid Nancy Kaufmann van de Stadspartij alle raadsfracties uitgenodigd voor een bijeenkomst.

Daaruit resulteerde een gezamenlijke brief met vragen aan het College van B&W ex artikel 44 van het Regelement van Orde Gemeenteraad met betrekking tot het incident op Chemelot en de daarop volgende gebeurtenissen.

De inhoud van de brief leest u hieronder (cursieve tekst).

Geachte Voorzitter,

Op zaterdag 3 augustus vond er om 11:45 uur een calamiteit plaats bij de salpeterzuurfabriek op Chemelot.

Om de bevolking te waarschuwen werd om 11:54 uur een NL-alert verstuurd. Enige tijd later werd het sirene-alarm in werking gesteld. Bij inschakelen van radio en teletekst (L1-rampenzender) was geen informatie te horen/zien. Aansluitend aan het 12:00 uur nieuws op L1 werd voor het eerst informatie verstrekt betreffende het alarm.

Verwarring alom.

Is het sirene-alarm een vergissing? Het is namelijk begin van de maand en rond 12:00 uur maar een zaterdag i.p.v. een maandag. Waarom krijgt de een wel een NL-alert binnen en de ander op dezelfde locatie niet? Waarom is er wel een sirene-alarm te horen rond Lindenheuvel maar niet in bijvoorbeeld Neerbeek waar de wolk naartoe drijft?

In het centrum van Geleen waar de weekmarkt in volle gang was werd snel actie ondernomen. Winkels en restaurants sloten hun deuren en ramen en hielden hun klanten binnen maar helaas reageerde niet elke ondernemer en burger adequaat. Bij enkele winkels werden klanten naar buiten gestuurd en sommige burgers negeerden het alarm.

Uiteindelijk kwam het sein veilig. Een chaotisch verloop van een incident dat gelukkig goed afliep.

We constateren dat de protocollen en de uitvoering ervan voor velen niet duidelijk waren of dat er misschien zelfs protocollen ontbraken. Het is nu goed afgelopen, maar wat als het echt mis gaat?

Alle fracties in de Gemeenteraad hebben rondom deze gebeurtenis vragen.

1. Aangaande het verloop van:
   a. het proces (was de alarmering noodzakelijk?);
   b. de (mis)communicatie;
2. Welke leerpunten zijn hieruit te trekken?

Daarom dringen onderstaande fracties aan op het zo spoedig mogelijk mondeling bespreken van de onderstaande punten in de gemeenteraad:

1. Een evaluatie van het verloop van het incident en de daarbij gemaakte keuzes;
2. Een evaluatie van de communicatie en de protocollen;
3. Wat kunnen wij doen om mensen in de toekomst adequater te laten handelen?;
4. Het sirene-alarm gaat mogelijk verdwijnen en dan?;
5. Van groot belang is het afzonderlijk bespreken van het OVV-rapport in de Raad.

Uit deze bijeenkomst van vertegenwoordigers van de fracties van Stadspartij, CDA, gob, SPA, GroenLinks, D66, PvdA, PVV, DNA, 50PLUS, VVD en de Fractie Fredrix naar aanleiding van deze calamiteit zijn onderstaande ervaringen, opmerkingen en suggesties naar voren gebracht. Die zijn als bijlage bij de brief aan het College van B&W gevoegd.

Tussen het ontstaan van het incident en de eerste alarmering via NL-alert zit 9 minuten. In die tijd kan een gifwolk al kilometers ver zijn. Moet die alarmering niet sneller?

• In de krant werd gemeld dat dit soort calamiteiten in het verleden niet hebben geleid tot algemene alarmering. Waarom nu wel?
• Waarom startte de informatievoorziening via L1 zo laat en waarom werd de teletekstpagina 112 niet geactualiseerd?
• Volgens de P2000-monitor is de burgemeester pas 40 minuten na de calamiteit geïnformeerd. Is dit conform protocol verlopen?
• Veel mensen gingen niet c.q. konden niet naar binnen! Hoe kan dit in de toekomst worden verbeterd?
• Is het mogelijk om in de hele gemeente voor dit soort situaties vluchtplekken in te richten?
• Gifwolken stoppen niet bij grenzen. Zijn de grensgemeenten ook gealarmeerd?
• Uit onwetendheid werden bij sommige winkels en bedrijven mensen naar buiten gestuurd, niet binnen gelaten of zelfs achteraf te lang vast gehouden. Kunnen hiervoor protocollen worden opgesteld zodat het voor iedereen duidelijk is hoe te handelen?
• Kunnen PR campagnes worden opgestart zodat vergelijkbare chaotische toestanden in de toekomst vermeden kunnen worden?