Hoe zit het met loonbetaling bij verplichte thuisquarantaine?

Foto: CC0

Moet een werkgever het loon doorbetalen van een werknemer die verplicht in thuisquarantaine moet? En hoe zit dat bij thuisquarantaine na vakantie in het buitenland?

Deze zomervakantie reizen veel mensen weer af naar hun vakantiebestemming. Het buitenland blijft een populaire bestemming. Vanwege de coronacrisis gaan er overigens wel minder mensen op vakantie. Of ze gaan op vakantie in Nederland in plaats van het buitenland.

Reisadvies

De overheid geeft adviezen over reizen naar het buitenland. Zo’n advies gaat normaal over veiligheidsrisico’s. Maar vanwege de coronacrisis gaat een reisadvies nu ook over de invloed van de coronamaatregelen die gelden in het buitenland. Voor elk land is een apart advies beschikbaar dat regelmatig opnieuw opgesteld wordt. Het advies is voorzien van een kleurcode: groen, geel, oranje of rood. Bij groen en geel is op vakantie gaan geen probleem; bij oranje en rood wel.

Code groen of geel

Bij terugkomst van vakantie uit een land met code groen of geel, hoeft de reiziger niet in thuisquarantaine. Voorwaarde is wel dat tot terugkomst in Nederland, de code groen of geel van kracht blijft voor het vakantieland.

Code oranje

Bij terugkomst van vakantie uit een land met code oranje, verwacht de overheid dat de reiziger 14 dagen in thuisquarantaine gaat.

Code rood

Reizen naar een land met code rood wordt afgeraden. Vaak is in- of uitreizen niet mogelijk. Ook na terugkomst uit een land met code rood verwacht de overheid dat de reiziger 14 dagen in thuisquarantaine gaat.

Wanneer moet een werknemer in thuisquarantaine? En op welk moment?

Voor een werknemer die in het buitenland op vakantie gaat, gelden het reisadvies en de kleurcode van zijn vakantieland. Dit betekent voor een werknemer die weer aan het werk moet en die terugkomt uit een gebied met code groen of geel, dat thuisquarantaine niet verplicht is.

Een werknemer die echter terugkeert uit een gebied met code oranje of rood en naar huis gaat om weer te gaan werken, moet dat uiterlijk 14 dagen voor het einde van zijn vakantie doen. Om namelijk bij terugkomst direct in thuisquarantaine te gaan, zodat de periode van 14 dagen kan worden volgemaakt voordat het werk wordt hervat. Het is volgens de overheid de eigen verantwoordelijkheid van een werknemer om op tijd terug te zijn van vakantie om de volledige quarantaine af te maken.

Klachten bij terugkomst van vakantie

Tijdens de vakantie, of bij terugkomst, kunnen klachten ontstaan. Dit ongeacht de kleurcode van de vakantiebestemming. Zelfs bij een verblijf in Nederland is het mogelijk dat klachten optreden.

Een werknemer met klachten die kunnen duiden op besmetting met het coronavirus, moet op basis van de RIVM richtlijnen verplicht thuisblijven en zich laten testen. Thuisblijven moet in ieder geval totdat de testuitslag bekend is. Blijkt uit de test dat de werknemer inderdaad corona heeft, dan moeten hij en zijn huisgenoten in thuisquarantaine. Dit geldt ook voor vitale/cruciale beroepen.

Maar het kan zijn dat niet de werknemer, maar diens huisgenoot klachten (koorts of benauwdheid) heeft. Ook in dat geval moet de werknemer verplicht thuisblijven totdat de testuitslag van die huisgenoot bekend is. Ook dit geldt voor vitale/cruciale beroepen, maar in overleg met de GGD en de bedrijfsarts zijn hierop uitzonderingen mogelijk.

Recht op loon bij thuisquarantaine

Heeft een werknemer bij verplichte thuisquarantaine recht op loon? En maakt het wat uit of hij zelf klachten heeft, of zijn huisgenoot?

Quarantaine na vakantie

Als de verplichte thuisquarantaine het gevolg is van vakantie naar een gebied met code oranje of rood, dan is het de vraag of een werknemer thuis kan werken. Is thuiswerken mogelijk, dan heeft een werknemer recht op loon. In zo’n geval kan de werkgever in redelijkheid niet verlangen dat de werknemer, als alternatief, naar het werk toe komt.

Is thuiswerken daarentegen niet mogelijk, dan kan van de werkgever in redelijkheid niet verlangd worden dat deze alsnog thuiswerk regelt. En heeft de werknemer volgens de overheid géén recht op loon als hij door de verplichte thuisquarantaine niet naar zijn werk toe kan gaan. Hierop bestaat één belangrijke uitzondering, namelijk als de kleurcode van het reisadvies bij vertrek groen of geel was, en pas tijdens het verblijf in het buitenland veranderde in oranje of rood. In dat specifieke geval heeft de werknemer volgens de overheid toch recht op loon tijdens de thuisquarantaine. Waarschijnlijk omdat die quarantaine bij vertrek op vakantie nog niet voorzienbaar was.

Quarantaine bij klachten

De thuisquarantaine of verplichting om thuis te blijven in afwachting van de uitslag van de coronatest, kan ook het gevolg zijn van klachten bij de werknemer of bij een huisgenoot. Dan gelden de volgende regels. Als een werknemer zelf klachten heeft, dan is veelal sprake van één van de volgende situaties:

  • de werknemer heeft klachten maar kan wel van thuis uit doorwerken. In dat geval moet het loon volledig worden doorbetaald; loonbetaling alsof de werknemer toch ziek is, is niet toegestaan. De werkgever kan vanwege de RIVM richtlijnen niet verlangen dat de werknemer toch naar het werk toe komt;
  • de werknemer heeft klachten maar kan wel werken, alleen kan hij zijn eigen werk niet van huis uit verrichten. Ook in dat geval moet het loon volledig worden doorbetaald; loonbetaling alsof de werknemer toch ziek is, is niet toegestaan. Dit is volgens de overheid een werkgeversrisico. Ook nu kan de werkgever vanwege de RIVM richtlijnen niet verlangen dat de werknemer toch naar het werk komt. Wél mag de werkgever dan in redelijkheid van de werknemer verlangen dat deze van thuis uit alternatieve werkzaamheden verricht, als die voorhanden zijn;
  • zijn de klachten ernstiger en is de werknemer ziek, dan kan hij zijn werkzaamheden niet verrichten en heeft hij recht op loondoorbetaling bij ziekte. De hoogte van het loon tijdens ziekte is afhankelijk van de afspraken in de arbeidsovereenkomst of cao; de wettelijke ondergrens is 70% van het loon, maar tenminste het minimumloon;

Als een werknemer zelf geen klachten heeft, maar diens huisgenoot wel, dan is veelal sprake van één van de volgende situaties:

  • de werknemer kan van thuis uit doorwerken. In dat geval moet het loon volledig worden doorbetaald; loonbetaling alsof de werknemer toch ziek is, is niet toegestaan. De werkgever kan vanwege de RIVM richtlijnen niet verlangen dat de werknemer toch naar het werk komt;
  • de werknemer kan zijn eigen werk niet van huis uit verrichten. Ook in dat geval moet het loon volledig worden doorbetaald; ook hier is loonbetaling alsof de werknemer toch ziek is, niet toegestaan. Dit is volgens de overheid een werkgeversrisico. Ook nu kan de werkgever vanwege de RIVM richtlijnen niet verlangen dat de werknemer toch naar het werk komt. Wél mag de werkgever dan in redelijkheid van de werknemer verlangen dat deze van thuis uit alternatieve werkzaamheden verricht, als die voorhanden zijn;

Het recht op loonbetaling bestaat in ieder geval totdat de uitslag van de coronatest van de werknemer of diens huisgenoot bekend is. En wordt verlengd met de periode van verplichte thuisquarantaine als door de test het coronavirus daadwerkelijk wordt vastgesteld. Voorwaarde is wel dat de werknemer of diens huisgenoot voortvarend te werk gaat bij het aanvragen van de test bij de GGD.

Twijfelt de werkgever aan het bestaan van klachten bij de huisgenoot, dan mag om een verklaring hiervan worden verzocht, zo blijkt uit een recente uitspraak van de Rechtbank Limburg. Onduidelijk is of het dan gaat om een verklaring van die huisgenoot of diens arts. Verder lijkt de werkgever daarom bij twijfel ook bevoegd om te vragen naar de aanvraag en naar de datum en het tijdstip van de test.

Quarantaine bij klachten na vakantie

Het kan ook nog zo zijn dat een werknemer of diens huisgenoot klachten krijgt terwijl sprake is van verplichte thuisquarantaine na een buitenlandse vakantie in een gebied met code oranje of rood.

Als de werknemer in dat geval thuis kan werken, heeft hij toch recht op loon. Is thuiswerken in zo’n geval echter niet mogelijk, dan bestaat er géén recht op loon. Ook bestaat er dan geen recht op alternatief werk dat wel thuis uitgevoerd kan worden, en waarvoor dan loon betaald moet worden.

Krijgt de werknemer, na vakantie in een gebied met code oranje of rood, zelf ernstige klachten waardoor hij ziek wordt? En kan hij daarom zijn werkzaamheden niet verrichten? Dan heeft hij toch recht op loon. Namelijk op loondoorbetaling bij ziekte. Ook hier geldt dat de hoogte van het loon tijdens ziekte afhankelijk is van de afspraken in de arbeidsovereenkomst of cao; de wettelijke ondergrens is 70% van het loon, maar tenminste het minimumloon.

Dat de werknemer de klachten waardoor hij ziek is geworden wellicht heeft opgelopen tijdens zijn vakantie in een gebied met code oranje of rood, is dan niet relevant. Dit is slechts anders als de werkgever kan aantonen dat de werknemer zich opzettelijk heeft laten besmetten met corona, hetgeen onwaarschijnlijk lijkt.

Wat te doen bij een ziekmelding of conflict?

In de meeste gevallen heeft een werknemer dus recht op loon tijdens een verplichte thuisquarantaine. Dat is alleen anders als de thuisquarantaine het gevolg is van een buitenlandse vakantie in een gebied met code oranje of rood. Maatgevend daarbij is de vertrekdatum.

Bij een ziekmelding van de werknemer met ernstige coronaklachten, bestaat steeds recht op het loon dat normaalgesproken bij ziekte wordt betaald. De werkgever mag dan via de bedrijfsarts laten controleren of de werknemer corona heeft. En dus inderdaad ziek is. Bij corona gelden dezelfde regels als bij ziekte door een andere oorzaak.

Ontstaat er een conflict? Ga dan eerst het gesprek met elkaar aan. Want als het later toch tot een procedure komt, dan verwacht de rechter dat u eerst zelf geprobeerd heef om er samen uit te komen. Lukt dat niet, win dan juridisch advies in. Bijvoorbeeld bij een advocaat. Want ook met een rechtsbijstandsverzekering heeft u bij dit soort geschillen al snel recht op vrije advocaatkeuze.

Heeft u nog vragen over loonbetaling bij verplichte thuisquarantaine? Of over uw rechten als werkgever of als werknemer? Neem dan contact op met arbeidsrechtadvocaat mr. Ben van Meurs via [email protected] of bel 0464205660.

Cookieinstellingen