Brightlands Chemelot Campus trekker van Europees project SYSCHEMIQ

Het nieuwe internationale onderzoeks- en demonstratieproject SYSCHEMIQ krijgt een financiële impuls van 9,6 miljoen euro vanuit het Horizon Green Deal-programma van de Europese Unie.

Die is bedoeld om de systeemtransitie naar een circulaire economie in de regio een boost te geven.

SYSCHEMIQ is de eerste concrete uitwerking van het Chemelot Circular Hub-programma met daarin de ambitie van de regio Limburg om de eerste Circular Hub van Europa te worden. Brightlands Chemelot Campus in Sittard-Geleen is de trekker van het project en vormt samen met SABIC, TNO en de Universiteit Maastricht de kerngroep van het SYSCHEMIQ-consortium.

De focus ligt enerzijds op het inzamelen, sorteren en recyclen van gebruikt plastic, maar ook op het ontwerpen van kunststof materialen zodat ze beter kunnen worden gerecycleerd. Naast de technische aspecten van deze transitie worden nadrukkelijk ook de belangen van de burger, lokale en regionale overheden en kennisinstellingen (mbo, hbo, universiteit) meegenomen.

Leren

In totaal doet een twintigtal partners uit industrie, bedrijfsleven, kennis- en onderwijsinstellingen en overheden in Nederland, België en Duitsland mee. Andere Europese regio’s willen graag leren van de opgedane kennis. Het nieuwe project loopt vanaf dit jaar tot en met 2025.

Doel is uiteindelijk het gebruik van olie en gas terug te dringen, onder andere door gebruikt plastic als nieuwe grondstof te hergebruiken. Het projectteam verzamelt en ontwikkelt kennis en test in een blauwdruk wat in een grotere, grensoverschrijdende regio nodig is om stappen te zetten op het gebied van grondstof- en energietransitie en voor de manier waarop samengewerkt kan worden.

SYSCHEMIQ brengt partijen in deze nieuwe circulaire waardeketen bij elkaar en brengt in kaart waar kansen liggen, waar belemmeringen opgelost moeten worden en hoe de partners hun activiteiten beter op elkaar kunnen afstemmen.

Testen

In het project worden data, kennis en kunde van de deelnemers aan elkaar gekoppeld. Het zijn nadrukkelijk niet alleen de technologische innovaties die worden getest. Ook ontwikkelen, testen en monitoren de partners het inzamelen, sorteren en recyclen van kunststoffen, innovatieve governance-modellen en wet- en regelgeving over grenzen heen. Verder wordt binnen SYSCHEMIQ onder andere gewerkt aan kwaliteitseisen om de waarde van het afval eenduidiger te bepalen. Het is bijvoorbeeld nog erg lastig gebleken om gemengd kunststofafval op een goede manier te recyclen tot bruikbare nieuwe materialen of grondstoffen.

Er worden in het project pilots gestart om afval slimmer in te zamelen en te sorteren. Het belang van afvalscheiding is onderwerp van gedragsonderzoek. Wanneer overheden lokaal en regionaal meer systematisch inzetten op betere sortering en recycling van plastic zal het voor de industrie aantrekkelijker zijn om te investeren in meer grootschalige recycling.

Doelstelling

SYSCHEMIQ moet uiteindelijk bijdragen aan een toename van recycling en hergebruik van plastic in nieuwe producten. Dat is ook nodig: momenteel wordt nog maar 42 procent van de plastic verpakkingen die bij de Europese consument terechtkomen ingezameld voor recycling. De rest wordt gestort of verbrand. De Europese Unie (EU) heeft als doel gesteld dat over drie jaar de helft van alle consumentenplastics wordt ingezameld voor recycling. In 2030 zou dat percentage op 55 procent moeten liggen. Daarnaast draagt het recyclen van plastic fors bij aan de reductie van broeikasgasemissies over de gehele waardeketen.

Quotes van de kerngroep binnen SYSCHEMIQ

• Lia Voermans, directeur Circularity bij Brightlands Chemelot Campus: “Vanzelfsprekend ben ik blij met de steun van de Europese Unie. Hieruit blijkt vertrouwen in ons, in onze partners en vooral in onze ambitie om te werken aan een circulaire economie en samenleving. Het belang van een project als SYSCHEMIQ is niet alleen dat het grensoverschrijdend is, maar ook dat alle schakels van de keten als één geheel worden gezien. Dan heb je het over ontwerper, producent, consument, industrie, overheden en iedereen die bij het proces van recycling en hergebruik in een nieuw product betrokken is. Alleen die integrale samenhang van de hele waardeketen kan de gewenste versnelling in de transitie opleveren. We gaan de resultaten van SYSCHEMIQ letterlijk laten landen in de faciliteiten van Brightlands Circular Space. Ik ben ervan overtuigd dat de resultaten van SYSCHEMIQ na afloop ook zeer bruikbaar zijn in andere delen van Europa.”
• Jo Peters, voorzitter Regio Board Chemelot Circular Hub: “SYSCHEMIQ past perfect bij alle andere ontwikkelingen waarmee we binnen Chemelot Circular Hub voorop lopen. Het is fantastisch dat met dit project de visie en integrale aanpak, zoals neergelegd in het Chemelot Circular Hub-programma en het Circular Economy Actionplan, concreet zijn uitgewerkt.”
• Bert Bosman, senior specialist Klimaat en Energie van SABIC: “De Circulaire Economie staat centraal in het TRUCIRCLE™ programma van SABIC, waarin wij al onze circulaire oplossingen en initiatieven bundelen. Om die reden steunen wij dit initiatief van harte en werken er graag aan mee. We kijken uit naar een vruchtbare samenwerking met alle partners in SYSCHEMIQ die hun eigen unieke bijdrage gaan toevoegen aan deze transformatie.”
• Marinke Wijngaard, managing Director TNO Circular Economy & Environment: “Wij zijn verheugd dat we met de honorering van de EU in de regio een versnelling kunnen geven om TNO’s ambitie voor de transitie naar circulaire plastics te versnellen, zoals in de Circulaire plastics de oplossing voor plastic afval van TNO staat. Samen maken we zo met bedrijfsleven, kennisinstellingen, overheid en burgers maatschappelijke impact door CO2 en grondstoffengebruik te reduceren en de regio nog sterker te profileren als een innovatieve, leefbare proeftuin.”
• Thomas Cleij, decaan faculteit Science and Engineering – Universiteit Maastricht: “Met de uitbouw van de Circular Engineering onderwijs- en onderzoeksprogramma’s kiest de Universiteit Maastricht nadrukkelijk voor een duurzame toekomst. Wij zijn enthousiast om samen met onze partners in SYSCHEMIQ een grote volgende stap te zetten op weg daar naartoe. De focus van SYSCHEMIQ op recycling en hergebruik van plastic vormt een ideale basis voor deze transitie.”