Natuurorganisaties willen met Provincie aan de slag tegen overstromingen

Burgemeester van Valkenburg aan de Geul, Daan Prevoo, gaf vorige week de aftrap aan Natuurkracht. Een programma dat Limburg wil inspireren en motiveren om samen aan de slag te gaan met natuurlijke oplossingen tegen overstromingen.

Een jaar geleden werd Limburg zwaar getroffen door extreme regenbuien. Het water kolkte door de straten en huizen kwamen onder water te staan. Een indrukwekkende gebeurtenis die in het collectieve geheugen gegrift staat en veel Limburgers persoonlijk heeft geraakt.

De watersnood van vorig jaar laat zien dat het urgent én belangrijk is om onze omgeving aan te passen aan weersextremen. Onder de naam Natuurkracht gaan Natuurmonumenten, ARK Natuurontwikkeling, Natuur- en Milieufederatie Limburg, Stichting het Limburgs Landschap en het Wereld Natuur Fonds de komende drie jaar samen met de Limburgers aan de slag om het landschap op een natuurlijke manier in staat te stellen meer water te bergen, zodat extreme wateroverlast uitblijft.

Burgemeester Daan Prevoo, burgemeester van het vorig jaar zwaar getroffen Valkenburg aan de Geul, sprak vanmiddag als eerste ambassadeur van Natuurkracht zijn wens uit, de samenwerking te versterken tussen alle partijen die aan oplossingen voor hoogwater werken om een ramp als vori jaar in de toekomst te voorkomen. “We moeten krachten bundelen en samenwerken omdat elke organisatie deel uitmaakt van de oplossing.” Samen met burgemeester Prevoo zetten de natuurorganisaties zich de komende jaren in om zoveel mogelijk mensen in Limburg te inspireren en te helpen het landschap klimaatslim en toekomstbestendig te maken.

Iedereen kan meedoen met Natuurkracht

Natuurlijke oplossingen tegen overstromingen zijn er in het groot en in het klein. Denk aan ruimte maken voor bosontwikkeling, vrij meanderende beken en natuurlijke graslanden. De komende jaren wil Natuurkracht dan ook alle Limburgers in het Geul- en Gulpdal uitnodigen mee te doen aan groene, veilige en aantrekkelijke oplossingen voor hoogwaterveiligheid. Via evenementen, diverse acties en een digitaal platform kunnen mensen kennis en ervaringen met elkaar delen en ook zelf aan de slag gaan. Natuurkracht wordt gesteund door de Nationale Postcode Loterij en heeft een fonds ingesteld van 1 miljoen euro voor lokale projecten die bijdragen aan natuurlijke oplossingen voor hoogwaterveiligheid.

Werken met natuur = win-win-win

Kiezen voor natuurlijke oplossingen verkleint niet alleen de kans op klimaatschade, maar het gaat ook verdroging tegen, de natuur wordt soortenrijker, robuuster en veerkrachtiger. Bovendien levert het een mooi landschap op en zijn de kosten van deze maatregelen relatief goedkoop, afgezet tegen de grote materiële schade door de overstromingen in Limburg afgelopen zomer. De natuurlijke oplossingen voor waterberging in het Geul- en Gulpdal kunnen als voorbeeld dienen voor de rest van Nederland in een opwarmend klimaat. Dankzij de natuur in het Geul- en Gulpdal heeft het landschap tijdens de zware en langdurige regen in 2021 gefunctioneerd als een klimaatbuffer en heeft daardoor erger voorkomen. Dit concluderen onderzoekers van Bureau Stroming in een onderzoek in opdracht van Natuurmonumenten. "Zonder deze bufferende werking van het Geuldal was de waterstand in Valkenburg en Meerssen nog veel hoger geworden"[ii]. Het is ook de ervaring van de samenwerkende natuurorganisaties. Al decennialang werken zij (mee) aan maatregelen om water in het Limburgse heuvelland te vertragen en bergen (zie video onder dit bericht).

In Ingendael (Geulhem), Genhoes (Oud-Valkenburg), Geuldal (Epen) en Wolfhaag (Vaals) vonden de eerste Natuurkracht-excursies plaats, waar de vijf natuurorganisaties lieten zien hoe de natuur zorgt voor waterberging en welke gevolgen dit heeft voor het landschap.

Natuur- en Milieufederatie Limburg, Het Limburgs Landschap, ARK Natuurontwikkeling, Natuurmonumenten en het Wereld Natuur Fonds slaan de handen ineen in het programma Natuurkracht. Het nieuwe fonds en innovatieprogramma dat burgers, ondernemers en overheden inspireert, uitdaagt en ondersteunt om uit te gaan van natuur als bondgenoot bij maatregelen die duurzaam helpen tegen wateroverlast in het Zuid-Limburgse landschap, met name in het Geul- en Gulpdal. De Nationale Postcode Loterij steunt dit initiatief door geld beschikbaar te stellen voor de grotere groene projecten ter bevordering van hoogwaterveiligheid in het Zuid-Limburgse landschap.