Denktank: zon en wind passeren fossiel in stroomproductie EU

Met windmolens en zonnepanelen is in de eerste helft van 2024 meer elektriciteit opgewekt in de Europese Unie dan met fossiele brandstoffen.

Zowel voor de EU als voor Nederland was dat voor het eerst in een aaneengesloten periode van zes maanden, meldt energiedenktank Ember in een rapport. De stroomproductie uit wind en zon groeide volgens Ember naar 30 procent van het Europese totaal. Fossiele brandstoffen zaten daar net onder: die waren goed voor 27 procent van alle opgewekte elektriciteit.

Vooral het steenkoolgebruik in de stroomsector nam fors af, met bijna een kwart ten opzichte van een jaar eerder. Het gebruik van aardgas om stroom op te wekken daalde met 14 procent. Het aantal windmolens en zonnepanelen groeide intussen hard door. Dertien EU-landen, waaronder dus Nederland, wekken inmiddels meer stroom op met wind en zon dan met fossiele brandstoffen. In Nederland zijn de afgelopen jaren veel nieuwe windparken op de Noordzee gebouwd. Het geïnstalleerde vermogen aan zonnepanelen is hier per hoofd van de bevolking gerekend zelfs uitgegroeid tot het hoogste ter wereld.

Ook in Duitsland, België en Hongarije passeerden zon en wind de fossiele brandstoffen in de elektriciteitssector. Spanje behaalde een andere mijlpaal: daar werd in de maand mei voor het eerst meer dan de helft van alle stroom opgewekt met windmolens en zonnepanelen."Met de groei van zon en wind wordt de rol van fossiele energie steeds kleiner", concludeert analist Chris Rosslowe van Ember. "We zijn getuige van een historische verschuiving in de energiesector, die zich snel voltrekt." Die snelheid wil de EU er graag inhouden, zowel om de uitstoot van broeikasgassen omlaag te brengen als om de rol van Russisch gas over te nemen. Nadat Rusland buurland Oekraïne binnenviel, hebben EU-landen hun import van Russisch gas fors verlaagd, al komt nog steeds vloeibaar gemaakt gas (lng) uit Rusland naar de EU.

De cijfers uit het dinsdag verschenen rapport gaan alleen over de stroomsector. Die verduurzaamt snel dankzij zon en wind. In andere delen van de energiesector gaat het langzamer. Zo zijn de industrie en warmte-opwekking nog voor een groot deel afhankelijk van aardgas en draait de staalproductie bij bedrijven als Tata Steel IJmuiden nog steeds op steenkool, al zijn er plannen om op langere termijn over te schakelen op waterstof.