Documentaire eerste generatie Marokkaanse gastarbeiders

Ze zijn inmiddels allemaal bejaard. De eerste generatie Marokkaanse gastarbeiders. Vijftig jaar geleden kwamen ze naar Nederland om tijdelijk mee te werken aan de wederopbouw van ons land.

Ze werden gedreven door een beter economisch perspectief en door het avontuur dat Europa volgens hen kon bieden.

In de provincie Limburg vestigden zich destijds honderden Marokkanen. In Midden en Noord-Limburg werkten ze veelal in de metaal- en kleiwaren industrie en in Zuid-Limburg trokken ze de mijnen in.

De gastarbeiders bleven langer dan gepland. Hun vriendinnen en vrouwen kwamen over, ze kregen kinderen en kleinkinderen die in Nederland opgroeiden. Teruggaan naar Marokko werd een sociaal dilemma. De gasten werden blijvers.

Documentairemaker Marijn Poels werkt momenteel aan een vijftig minuten durende documentaire over de eerste generatie Marokkaanse gastarbeiders. De generatie die zich destijds in Limburg vestigde. "Het zijn mooie verhalen van destijds, die mogen niet vergeten worden", aldus de filmmaker.

In de jaren '60 raakte de Nederlandse arbeidsmarkt overhit. Men had snel goedkope werknemers nodig en de Italiaanse, Spaanse en Turkse arbeidsmigranten waren niet voldoende. Men ging werklui werven in Marokko. Lakhbar Maazouzi (83), één van de hoofdpersonen in de film, werd niet zozeer gedreven door de armoede maar het was het avontuur wat hem naar Limburg bracht. "Toen ik de mogelijkheid kreeg om naar Europa te gaan heb ik geen seconde getwijfeld en heb ik de boot naar Marseille genomen", vertelt Lakhbar tijdens een voorbereidend gesprek met Poels.

In mei reist Lakhbar samen met de filmmaker terug naar zijn geboorteplaats in Marokko. Daar zal hij voor de camera's van Poels een intiem kijkje geven in zijn oorspronkelijke wereld van oasen en wuivende palmen. Wat dreef hem werkelijk om de oversteek naar Europa te maken en wat is er nog over van het dorp dat hij 50 jaar geleden achterliet? Hoe belangrijk is deze plek nog voor hem? Dat en meer zijn de vragen die Poels beantwoord wil zien in zijn film.

Lakbahr kwam uiteindelijk in Sittard terecht waar hij jarenlang werkte voor de Limburgse staatsmijnen die tevens onderdeel zullen zijn in zijn film.

Ook in Limburg zal Poels met camera te gast zijn bij de Marokkaanse gemeenschappen in Tegelen en Panningen. Veel van hen werkten in de inmiddels vergane kleiwarenfabrieken van Reuver. Hoe beleefden zij destijds de overstap van de zanderige Sahara naar een leven aan de groene kronkels van de Maas? Hoe was het voor deze generatie om te werken en leven tussen de twee compleet verschillende culturen?

Poels gaat mee met hun gebed, de vijf zuilen van de islam, onderzoekt, gaat in gesprek en documenteert de Marokkaanse samenlevingen. "Inmiddels maakt de tweede en derde generatie deel uit van onze samenleving", vertelt Poels. "Er zijn tal van discussies opgelaaid en weer gaan liggen. De Marokkaanse gemeenschappen in ons land zijn door de één gestigmatiseerd en door de ander omarmd. Door de commotie dreigen we de eerste generatie Marokkaanse gastarbeiders langzaam en ondankbaar uit het oog te verliezen. De generatie die destijds haar geboorteland heeft verlaten om mee te werken aan onze wederopbouw. Het is niet alleen een belangrijk stukje cultureel erfgoed maar het zijn ook boeiende verhalen die we niet mogen vergeten".

De vijftig minuten durende documentaire zal in het najaar binnen Limburg op diverse plekken in première gaan en naderhand op L1 TV worden uitgezonden. Poels maakt de documentaire in samenwerking met L1-TV, Provinciaal Platform Minderheden, Limburgs Museum Venlo, Vereniging Mondiaal Beleid Sittard, Mondiaal Burgerschap Peel en Maas, Gemeente Beesel en COS Limburg.