Drie projecten vormen slotakkoord voor LEADER Zuid-Limburg

Met een bijdrage aan drie Zuid-Limburgse initiatieven wordt het Europees subsidieprogramma LEADER Zuid-Limburg afgesloten.

In Eijsden-Margraten komt een proeflokaal met een ambachtelijke stroopmakerij. In Meerssen wordt de cultuurhistorische moestuin bij Kasteel Vliek in oude glorie hersteld. En in Stein wordt het Maasverleden van Urmond weer tot leven gebracht. De Lokale ActieGroep van LEADER Zuid-Limburg heeft op 20 december 2022 positief advies gegeven om in totaal € 330.000,- bijdrage toe te kennen aan deze initiatieven.

De Lokale ActieGroep bestaat uit vertegenwoordigers van inwoners en groeperingen die het programma uitvoeren en de aanvragen beoordelen. “Dankzij LEADER zijn de afgelopen jaren al 24 projecten ontstaan die het platteland in Zuid-Limburg verbeteren”, vertelt voorzitter Hub Meijers. “Met deze drie mooie projecten erbij wordt de kroon op het werk gezet. Alle lof komt toe aan de onvermoeibare initiatiefnemers die blijven geloven in hun dromen en die we met dit programma in staat stellen om hun dromen te verwezenlijken.” De huidige programmaperiode loopt af op 31 december 2022.

“Het is mooi om te zien hoe mensen dankzij de LEADER-werkwijze zelf aan de slag kunnen met wat zij belangrijk vinden in hun gebied”, vindt gedeputeerde Lia Roefs (Wonen, Ruimte, Water en Landbouw). “Ook deze drie nieuwe projecten zijn weer waardevol voor de kwaliteit van leven op het platteland.”

In Eckelrade telen Maria, Mart en Magiel Vandewall groente en fruit op biologische wijze en maken ze Limburgse fruitstroop volgens een eeuwenoude traditie. De producten worden verkocht aan consumenten via een boerderijwinkel en bezorgdienst. Omdat de locatie te klein is geworden, verhuist de onderneming in 2023 naar een carréboerderij in Bruisterbosch, een buurtschap in de gemeente Eijsden-Margraten. Daar is voldoende ruimte om de biologische teelt uit te breiden en om onder de naam Puurvandewall een ontvangstruimte met kookgelegenheid in te richten. Vanuit de ontvangstruimte is de stroopmakerij te zien. De ontvangstruimte wordt het hart van het bedrijf, met proeverijen, workshops en audiovisuele presentaties rondom het thema ambachtelijke stroopmakerij, en andere educatieve activiteiten. De ontvangstruimte is ook beschikbaar als een ontmoetingsplaats voor Bruisterbosch.

“Door de vestiging van Puurvandewall zal de hoeve een passende en inspirerende herbestemming krijgen”, aldus gemeente Eijsden-Margraten. “Een herbestemming die niet enkel het gehucht Bruisterbosch opwaardeert, maar ook van betekenis is ver daarbuiten. Het bedrijfsconcept sluit aan op onze prioritaire thema’s, te weten Landschap, Duurzaamheid en Kwaliteit van Leven, waarmee invulling wordt gegeven aan de kernwaarden van Cittaslow.” (Lees verder onder de foto.)

Vrijwilligers van de werkgroep Kwallef van IVN Ulestraten willen de historische moestuin van Kasteel Vliek terugbrengen naar hoe die zo’n 100 jaar geleden was. Op de plek waar vroeger een boogserre stond, willen ze een nieuwe gebogen serre bouwen. Ook zijn er plannen om de monumentale 18e-eeuwse moestuinmuren te restaureren en om een voormalige fruitboomgaard weer aan te planten met oude rassen. Het moestuincomplex is onderdeel van Landgoed Biesenberg in gemeente Meerssen en is eigendom van de familie Curfs, die actief betrokken is bij dit initiatief. Na afronding van dit project zal alles zichtbaar zijn en zullen gedeelten worden opengesteld voor wandelaars en andere bezoekers. Ook zullen de ruimtes worden gebruikt voor educatieve ecologische programma’s. Verder wordt er een rondwandeling ontwikkeld.

De gemeente Meerssen is erg onder de indruk van de inzet van de betrokken vrijwilligers. “Zo bieden zij al jaren een educatief programma aan voor basisschoolkinderen. Hierdoor - én dankzij de aanstaande reconstructie - blijft de geschiedenis van de moestuin behouden voor volgende generaties.”

Stichting Vrijheid Urmond wil verdwenen elementen uit de geschiedenis van de oude Maashaven weer zichtbaar en beleefbaar maken voor inwoners, lokale ondernemers, toeristen, passanten en recreanten. Dit wil ze onder andere doen door de contouren van de kademuur die onder de grond liggen zichtbaar te maken in de bestrating. Schipperspaadjes worden hersteld en de plek van het klooster en Redershuis worden zichtbaar gemaakt in het maaiveld. Een deel van de oude omwalling van Urmond zal worden gereconstrueerd en beplant met eetbare bramensoorten. Ook wil de stichting een boek over de Maashandel publiceren en een boot bouwen zoals dat vroeger gebeurde en deze boot een plek geven in de ‘droge’ haven. Verder komen er natuurlijke speelelementen die een relatie hebben met de Maas en het Maashandel-verleden van Urmond.

Gemeente Stein juicht het project toe vanwege de ideeën van inwoners en enthousiaste vrijwilligers. “De plannen passen binnen onze ambitie als het over erfgoed, cultuur en toerisme gaat. Daarom hebben wij een financiële bijdrage gedaan.” (Lees verder onder de afbeelding.)

Elk van deze drie projecten ontvangt een LEADER-bijdrage van € 110.000. Daarvan betaalt het Europees Landbouwfonds € 55.000. De gemeenten leveren een cofinanciering van € 44.000 en de Provincie neemt € 11.000 voor haar rekening.

Met deze drie projecten wordt de huidige programmaperiode weliswaar afgesloten, maar ondertussen wordt gewerkt aan een nieuw LEADER-programma voor de periode 2023 tot en met 2027. Begin 2023 volgt hierover meer informatie.