Bij sollicitaties wordt voor veel functies een Verklaring Omtrent het Gedrag - een VOG - gevraagd.
Voor sommige functies is een VOG wettelijk verplicht, bijvoorbeeld voor onderwijzers, gastouders en taxichauffeurs. De overheid legt in regelgeving vast voor welke beroepen een VOG in ieder geval verplicht is. Maar een werkgever mag zelf bepalen of hij een VOG verplicht stelt voor bepaalde functies.
Veel jongeren denken dat ze geen kans maken op een VOG en vragen er geen aan, omdat ze denken dat ze die toch niet krijgen. Maar veruit de meeste jongeren die een VOG aanvragen (ook met een strafblad), krijgen een VOG. Dat beeld is onjuist. In de praktijk blijkt dat een VOG in 99,5% van alle gevallen wordt afgegeven.
Terugkijktermijn twee of vier jaar
"Ik heb een strafblad dus ik krijg nooit meer een VOG": een veel gehoorde uitspraak, maar hij klopt niet. Bij de VOG wordt naar de laatste vier jaar van iemands strafblad gekeken. Dit is de ‘terugkijktermijn’. Heeft een persoon binnen die vier jaar niets op het strafblad staan, dan krijgt hij de VOG. De terugkijktermijn voor jeugdigen is zelfs verkort tot twee jaar. Jongeren tot 23 jaar komen dus sneller in aanmerking voor een VOG. Deze terugkijktermijnen gelden alleen niet als iemand met justitie in aanraking komt wegens zedendelicten of ernstige geweldsdelicten. Ook voor specifieke beroepsgroepen is het mogelijk dat de terugkijktermijn langer is. Voor taxichauffeurs kijkt Justis bijvoorbeeld vijf jaar terug.
Een voorbeeld: Niels pleegde toen hij 18 was een diefstal en werd gepakt met 100 XTC-pillen. Daarna heeft hij zijn leven gebeterd. Op zijn 21e heeft hij zijn studie afgerond en wil hij in de zorg gaan werken. Krijgt hij een VOG? Ja. Bij de VOG-aanvraag tot 23 jaar wordt twee jaar teruggekeken en de delicten die hij op zijn 18e heeft gepleegd vallen dan buiten de terugkijktermijn.
Niet alle overtredingen tellen mee
Niet alle overtredingen van de wet tellen mee bij de VOG-beoordeling. De VOG kan alleen worden geweigerd als een strafbaar feit op het strafblad staat, maar niet alle overtredingen van de wet staan op het strafblad. Denk bijvoorbeeld aan een kleine snelheidsovertreding, rijden zonder helm of zwart rijden. Kortom, veel kleine overtredingen worden niet betrokken in de beoordeling van de VOG-aanvraag. Ook belangrijk om te weten: heb je je straf uitgevoerd bij HALT, dan staat dat niet op je strafblad. HALT vormt dus geen probleem bij de afgifte van de VOG.