Politie start campagne vanwege stijging aantal 'money mules'

Om illegaal verkregen geld wit te wassen maken cybercriminelen vaak gebruik van zogenoemde money mules - geldezels.

Dat zijn personen die hun bankrekening beschikbaar stellen voor fraude. Dat is strafbaar en kan vérstrekkende gevolgen hebben. De politie ziet dat steeds vaker dat money mules, ook wel geldezels of katvangers genoemd, worden geronseld door cybercriminelen.

Het is een groeiend probleem, omdat money mules de schakel zijn waardoor cybercriminelen geld in handen krijgen in de fysieke wereld. Bij vrijwel alle vormen van online fraude gebruiken de daders bankrekeningen van anderen. Dat doen ze door pinpassen te kopen, in veel gevallen van kwetsbare jongeren. Zo blijven de criminelen zelf uit het zicht van politie en justitie.

"Met alle gevolgen van dien", zegt Caroline Sander, teamleider bij de Electronic Crimes Task Force (ECTF) van de Landelijke Eenheid. "De pakkans is groot. Niet de criminelen draaien op voor de schade, maar de jongeren, die bovendien strafrechtelijk vervolgd kunnen worden."

Money mules kunnen worden geronseld door middel van smoesjes of door hen een financiële vergoeding aan te bieden voor het beschikbaar stellen van hun bankrekening of pinpas. Criminelen proberen money mules op een sluwe manier te strikken. Dit gebeurt onderweg naar school of studie, in het OV, op straat, maar ook op een feestje, in sportclubs of via social media of online advertenties. Iedereen kan een money mule worden, maar we zien in onze onderzoeken terug dat het vaak jongeren en jongvolwassenen van 18 tot 25 jaar betreft. Het komt ook voor dat criminelen doelbewust mensen zoeken die kwetsbaar(der) zijn, doordat ze bijvoorbeeld in geldnood zitten of een licht verstandelijke beperking hebben.

Jongeren zijn een gemakkelijke prooi, beseft Sander, omdat de ronselaar vertelt dat ze er honderd of zelfs tweehonderd euro mee kunnen verdienen. Dat is veel geld voor weinig inspanning. De jongeren worden, soms zonder dat ze het doorhebben, een crimineel netwerk ingesleurd.

De politie vraagt aandacht voor deze groeiende criminaliteitsvorm. Per 20 september is in samenwerking met de gezamenlijke banken (Veilig Bankieren) een preventiecampagne gestart: Mijn scam, jouw probleem! Op zeven grotere NS-stations in Nederland wordt een video vertoond waarmee de politie aandacht vraagt voor het ronselen van jongeren. Aanvullend wordt via social media aandacht voor deze criminaliteitsvorm gevraagd. Mbo’s en hbo’s ontvangen van de politie een persoonlijke brief en een informatiepakket.

De campagneboodschap bevat een duidelijke waarschuwing: er worden herkenbare situaties geschetst zodat jongeren - en hun directe omgeving – kunnen herkennen dat ze geronseld worden als money mule. Daarnaast laat de politie zien dat het grote gevolgen kan hebben als iemand zijn of haar pinpas of bankrekening beschikbaar stelt voor criminelen. Zo iemand riskeert een strafblad en loopt het risico dat die geen bankrekening meer kan openen.