Toespraak burgemeester Hans Verheijen tijdens Dodenherdenking

Gisteren woonde burgemeester Hans Verheijen de Dodenherdenking op de Bloemenmarkt in Geleen-Lindenheuvel bij.

Hij richtte zich tot de aanwezigen met onderstaande toespraak.

"Dames en heren,

Vandaag staan we stil. We herdenken. We eren de mensen die tijdens oorlogen zijn gevallen.
Op deze plek, in deze stad, voelen we de geschiedenis. De verhalen van toen leven voort.
In onze straten. In onze wijken. In onze herinneringen en in ons hart.
Tachtig jaar geleden kwam er een einde aan de oorlog. Tachtig jaar leven wij nu in vrijheid.

Maar vrijheid is nooit vanzelfsprekend. Het is kwetsbaar. En dat blijkt, elke dag opnieuw.

Hier, in Sittard-Geleen, kennen we die verhalen.

Verhalen van verzet, van verlies, van veerkracht. Mensen die uit overtuiging risico’s namen. Die hun leven gaven tegen onderdrukking. Voor onze vrijheid.

Onze vrijheid heeft onvoorstelbare offers gekost. Niet alleen in levens. Ook in pijn, marteling en trauma’s. Verhalen die steeds vaker verteld worden. Verhalen die we móéten blijven horen.
We denken vandaag aan hen die vielen. Soldaten. Verzetsstrijders. Burgers.
Mannen, vrouwen, kinderen. Hun namen mogen we nooit vergeten.

Vrijheid begon toen met bevrijding. Maar vrijheid is méér dan dat. Het is mogen zeggen wat je denkt. Zijn wie je bent. Leven zonder angst of onderdrukking. Vrijheid is kwetsbaar. Steeds kwetsbaarder ook!
Dat zien we in oorlogen ver weg. Maar ook in haat en verdeeldheid dichtbij. In woorden die splijten. In daden die pijn doen.

Oorlog lijkt ver weg, maar is dichterbij dan ooit.

In Oekraïne vechten mensen voor hun bestaan. Voor hun vrijheid. En wij kijken toe. Soms machteloos. Maar de dreiging is echt.

Vanuit de Rijksoverheid worden we voorbereid op het ergste. En dat baart zorgen. Grote zorgen! De relatieve onverschilligheid, de naïviteit van velen, is gevaarlijk. De idee dat het allemaal wel losloopt. Dat het ‘ons’ niet zal raken.

Vandaag kijken we terug. Maar we móéten ook vooruit kijken. Wat doen wij om vrijheid door te geven? Hoe zorgen wij voor saamhorigheid? Voor respect? Voor menselijkheid? Vrijheid leeft als wij het laten leven. In hoe we samenleven. In hoe we met elkaar omgaan. In of we ons uitspreken als het nodig is. Of we durven op te staan tegen agressie en onderdrukking.

We mogen niet wegkijken. Niet denken: dit gaat mij niet aan.

Vrijheid is een verantwoordelijkheid van ons allemaal. Niemand uitgezonderd.

Laten we meer dan ooit leren van het verleden.

Luisteren naar de verhalen van onze bevrijders. Luisteren naar de verhalen van onze bewoners. Van hen die wéten wat het betekent om vrijheid te missen.

Laten we samen bouwen aan de toekomst. Aan een samenleving waar vrijheid én verdraagzaamheid de norm is. Waar we respect hebben voor elkaars mening en levensstijl. Waar we verschillen overbruggen in plaats van uitvergroten.

Vandaag herdenken we de gruwelijkheden van oorlog. De pijn en het verlies. Maar bovenal: de offers.

Van mensen die hun leven gaven in de overtuiging dat generaties na hen in vrijheid zouden kunnen leven.

Morgen leven we verder. Met de lessen van het verleden. Met de plicht om te beschermen wat ons zo dierbaar is. Onze vrijheid. Onze vrede.
Laten we ons goed realiseren dat vrede geen garantie is, geen vanzelfsprekend recht.
Vrede vraagt inzet. Vraagt moed. Vraagt waakzaamheid. Altijd!

Tachtig jaar lang roepen we: “Nooit meer”.
Maar de tijd van alleen roepen is voorbij. Gemakzucht heeft sleet gebracht op onze kijk van vrijheid. Vrijheid vraagt om daden. Om betrokkenheid. Om mensen die durven zeggen: Ik laat het er niet bij zitten.

Laat dat de boodschap zijn die wij vandaag uitdragen. Voor onze vrijheid, voor de vrede! Om de mensen te eren die hun leven gaven.

In de overtuiging dat het leven alleen in vrijheid iets waard is."

Gemeente Sittard-Geleen
Nationaal Comité 4 en 5 mei