Verleden tijd

Opinie - door Björn Bonten - Mei. Is er een maand waarin er meer herdacht en gevierd wordt? Dodenherdenking, bevrijdingsdag, Europadag, moederdag…En dan is koningsdag nog maar net achter de rug.

De ene vlag na de andere wordt gehesen, soms halfstok. En dit jaar is het daarbij ook nog eens schitterend weer. Iedereen naar buiten dus.

Björn Bonten - Burgerlid D66 gemeenteraad Sittard-Geleen, docent maatschappijwetenschappen en voorzitter D66 Limburg

De parken bruisen - het burgemeester Damenpark in Geleen in het bijzonder afgelopen zondag. Wandelaars, fietsers, dagjesmensen (wat ik altijd een nogal rare benaming vind. Die mensen bestaan morgen ook nog wel...) Volle terrassen, barbecues, ijsjes… et lijkt wel zomer in de meivakantie. En het lijkt wel constant feest, of toch in ieder geval een bijzondere dag. En dan staan we nog niet eens met z’n allen stil bij ieder herdenkingsmoment. Donderdag 15 mei, bijvoorbeeld, als de zigeuner-razzia herdacht wordt in Born. Er zijn heel wat lokale herdenkings- en/of bevrijdingsmomenten te vieren. Waarom? Wat mij betreft om twee redenen.

Ten eerste is het altijd goed om te vieren dat je vrij bent, of gelukkig, of gezond. Dus dat is ook goed voor een maatschappij. Het merendeel van de bevolking was er natuurlijk niet bij toen "we" bevrijd werden. En dat gebeurde vanzelfsprekend ook niet op één dag. Maar één dag per jaar om met z’n allen te vieren dat we vrij zijn, lijkt me nog steeds een prima idee. Overigens vind ik het maar vreemd dat zoveel mensen dan niet ook jaarlijks vrij zijn van hun werk. 1 mei vieren we ook al niet. En op de dag dat zo’n beetje het belangrijkste moment uit de recente NL-geschiedenis wordt gevierd krijgen we geen vrije dag van overheidswege? Aan de andere kant: we zijn allemaal vrij om dat met onze werkgevers te regelen. Wat ook zo mooi is aan bevrijdingsdag, is dat we het met alle Nederlanders vieren. Waar ze (of hun ouders) ook geboren zijn. Op die dag zijn we allemaal één. Het is bijna of Oranje iets gewonnen heeft in het voetbal (voor wie zich dat nog kan herinneren).

De tweede reden is minder luchtig, maar minstens zo belangrijk. We herdenken geschiedenis die we liever niet herhaald zien. Het is goed om daarbij stil te staan. "Waarom doen we dit ook alweer?" Juist om te voorkomen dat we nieuwe herdenkingsmomenten creëren. Ieder jaar is er een discussie over welke slachtoffers nou precies herdacht worden op 4 mei. Terwijl het eigenlijk zo makkelijk is. Het maakt namelijk niet uit of de buurman aan andere doden denkt dan de koning. Dat mag iedereen helemaal zelf weten. Waar het om gaat is dat we stilstaan bij het leed dat oorlog heet. En dat er mensen zijn die dergelijke momenten aangrijpen om te protesteren tegen hedendaags leed is ook prima. Of het nou op 4, 5, 8, 9, 15 of 16 mei is. Dat hoort bij de vrijheid die we vieren deze maand. Zij herinneren ons eraan dat we nog niet klaar zijn. En dat vandaag het verleden is dat we morgen moeten herdenken - als we niet oppassen.

Niet dat het alleen maar abstract of slecht is, het verleden. Integendeel. Er is genoeg lokale historie die ons herinnert aan wat voor geweldige dingen we voor elkaar hebben gekregen. Ons mijnverleden bijvoorbeeld. Daar zijn we hier in Limburg toch trots op met z'n allen? Ook als we zelf nog nooit ondergronds gewerkt hebben. Onze opa's (of die van onze vrienden) namelijk wel. Ook dat moeten we niet vergeten. Gelukkig is de gemeente dat met ons eens en hebben ze onlangs de loonhal van de Maurits kunnen aankopen. Dat zal ervoor zorgen dat die niet verloren gaat aan "moderne" bedrijvigheid. Zo blijft het roemrijke verleden van Geleen in ieder geval weer wat beter behouden. Lindenheuvel hoort daar trouwens ook bij, wist u dat? Niet dat de gemeente dat gekocht heeft, maar dat het is wel onderdeel van het roemrijke verleden. Heel anders opgezet dan de mijnkoloniën in Parkstad. Dus ook op Lindenheuvel mogen we wel wat trotser zijn. Allemaal erfgoed van Sittard-Geleen. Soms moeten we dat herdenken, maar we moeten het altijd koesteren.