Vorig jaar zijn zo’n 10.000 lege lachgascilinders in afvalverwerkingsinstallaties ontploft.
Volgens de afvalbranche is het een “wonder” dat hierdoor tot dusver geen doden zijn gevallen. De afvalbedrijven willen dat het statiegeld op lege cilinders zo snel mogelijk terugkeert.
In 2023 werden volgens de Vereniging Afvalbedrijven (VA) een half miljoen lege cilinders gedumpt bij het afval en in de openbare ruimte. Dat leidde tot meer dan 65 miljoen euro schade voor de branche. Daar komen volgens de afvalbedrijven nog tientallen miljoenen euro’s kosten bij voor maatregelen om de cilinders uit het afval te verwijderen. De cijfers voor dit jaar laten tot nu toe geen enkele verbetering zien. De afvalbedrijven verwachten dat de schade dit jaar even groot zal zijn.
Lachgas staat sinds begin vorig jaar op de lijst van verboden middelen van de Opiumwet. Voorafgaand aan het verbod konden de cilinders nog worden ingeleverd. Dat gebeurde massaal omdat het statiegeld vaak 30 euro per cilinder bedroeg. Sinds het verbod op lachgas is het statiegeld afgeschaft. Maandelijks belanden tienduizenden lege en halfvolle lachgascilinders na gebruik op straten, pleinen, in de natuur of in afvalcontainers. De drugsindustrie stapte bovendien na invoering van het verbod over op goedkope en minder veilige cilinders.
De afvalbedrijven, verenigd in de Vereniging Afvalbedrijven en de Koninklijke Nederlandse vereniging voor afval- en reinigingsdiensten (NVRD), waarschuwden al veel eerder voor de risico’s van het afschaffen van de statiegeldregeling. Gesprekken met de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat, Veiligheid en Justitie, en Volksgezondheid, Welzijn en Sport leverden tot dusver weinig op. Een schadevergoeding komt er niet. Geld om preventieve maatregelen te nemen is er evenmin.
Het zijn vooral medewerkers van verbrandingsinstallaties en vuilniswagens die grote risico’s lopen door ontploffende cilinders, volgens de branche, maar ook omstanders lopen gevaar. Vaak zijn de cilinders nog deels gevuld. Als die in een kraakperswagen worden samengeperst kunnen ze tientallen meters wegschieten. Cabines van grijpinstallaties bij de afvalverwerkers zijn inmiddels voorzien van gewapend glas om medewerkers tegen de rondvliegende projectielen te beschermen.
Donderdag 20 juni vergadert de commissie van Infrastructuur en Waterstaat van de Tweede Kamer met de afvalbranche over lachgas.
