De uitdagingen op de woningmarkt vragen om actie. Samen met partners staat de gemeente Sittard-Geleen klaar om aan de slag te gaan.
“Maar dat betekent niet onbezonnen en onbegrensd bouwen.” nuanceert wethouder Leon Geilen. “Want ons doel is helder: goed wonen in Sittard-Geleen, met voldoende woningen voor iedereen die hier wil wonen. Dat wil zeggen dat het woningaanbod moet aansluiten op de vraag. Nu, maar net zo zeer op de lange termijn. Dat vraagt om een verstandige, afgewogen, gezonde mix van nieuwbouw, transformatie en herbestemming maar bijvoorbeeld ook van sloop.”
Al deze dingen zijn nu samengebracht in een nieuw volkshuisvestingsprogramma.
Tot en met 2030 wil de gemeente plannen ontwikkelen voor 2.600 nieuwe woningen in heel Sittard-Geleen. Dat doen ze samen met Woningcorporaties, projectontwikkelaars en lokale initiatiefnemers. Want de gemeente bouwt zelf geen huizen. Wat de gemeente wel doet, is zorgen voor de juiste voorwaarden. Ze maken locaties geschikt, ondersteunen betaalbare woningbouw, verlenen vrijstellingen, geven ruimte aan nieuwe projecten en brengen partijen met elkaar in verbinding.
Om als gemeente regie te kunnen houden op wat er waar gebouwd wordt heeft de gemeente een voorkeursrecht gevestigd op een aantal percelen en woningen. Dat betekent dat als de eigenaren van deze percelen of woningen hun huis of grond willen verkopen zij eerst de gemeente in de gelegenheid moeten stellen het te kopen.
De gemeente zet dan bij ontwikkeling van deze gebieden in op betaalbare woningen en levensloopbestendige woningen.
Het gaat om vier percelen: aan de Groenstraat in Born, de Veersestraat en Middelborgsingel in Guttecoven en de Hitsberg/Bornerweg in Obbicht.
“Op deze plekken zou het dorp kunnen worden afgebouwd” zegt wethouder Geilen. “Het spreekwoordelijke Straatje erbij zoals het vaak genoemd wordt”.
Daarnaast vestigt de gemeente het voorkeursrecht op 39 woningen in de Philipsbuurt in Sittard. Het merendeel van de woningen in deze wijk is nu in eigendom van ZOwonen. De 39 woningen liggen verspreid tussen de corporatiewoningen. Om de wijk in zijn geheel te kunnen vernieuwen wil de gemeente de particuliere woningen kopen. Wethouder Geilen benadrukt daarbij dat dit voorkeursrecht niet betekent dat mensen hun huis uit moeten of gedwongen worden te verkopen.
“Binnenkort nodigen we de bewoners uit voor een informatieavond om alles precies uit te leggen want we kunnen ons voorstellen dat dit vragen oproept. Maar vooruitlopend daarop alvast de geruststelling dat mensen altijd zelf mogen bepalen wat ze met hun huis doen.”
Het college heeft nu het voorkeursrecht gevestigd op een aantal percelen en huizen. De eigenaren hebben hierover een brief gekregen. Nu moet de gemeenteraad binnen drie maanden het besluit van het college bekrachtigen. Als de gemeenteraad instemt dan geldt het voorkeursrecht gedurende drie jaar. Eigenaren kunnen nog bezwaar maken tegen het besluit en ook anderen kunnen in september nog een zienswijze indienen.
“We moeten vooral voor ogen houden wat we hiermee willen bereiken” sluit wethouder Geilen af. “Met het Volkshuisvestingsprogramma 2025-2030 zetten we een duidelijke koers uit voor een woningmarkt die betaalbaar, divers en toekomstbestendig is.”
Overheden kunnen voorkeursrecht vestigen. Dat betekent dat ze het eerste recht van koop hebben op een onroerende zaak. Daarmee voorkomt de betreffende overheid dat grondprijzen worden opgedreven en bepaalde ontwikkelingen lastiger worden. Zodra de eigenaar besluit de onroerende zaak te verkopen, moet de eigenaar dit eerst aanbieden aan de gemeente. De gemeente besluit of ze op dat moment de locatie wil kopen. Zo ja, dan biedt de gemeente een marktconforme prijs voor de locatie. Zo niet, dan vervalt per direct het voorkeursrecht en mag de huidige en toekomstige eigenaar de grond weer naar eigen inzicht verkopen.
Voorkeursrecht is geen onteigening. De gemeente dwingt de eigenaar op geen enkele manier tot verkoop met het vestigen van voorkeursrecht.