In de laatste aflevering van deze rubriek hebben we gesproken over de erkenning van het Limburgs als streektaal (1997) volgens de voorwaarden van het Europees Handvest voor streektalen of talen van minderheden (Straatsburg, 1992).
Deze erkenning houdt o.a. ook in dat iedere drie jaar een commissie van taalkundigen nagaat hoe onze Provincie vorm en inhoud heeft gegeven aan deze erkenning. De Provincie wordt bij haar beleid geadviseerd door de Raod veur ’t Limburgs.
We moesten echter helaas vaststellen dat het op lokaal niveau bijzonder slecht gesteld is met een beleid in de geest van het Handvest. We hebben gezien dat in de gemeente Sittard-Geleen geen enkele politieke partij in haar partijprogramma rept over een beleid aangaande de streektaal, c.q. de lokale dialecten.
Navraag in een aantal andere gemeenten bracht aan het licht dat ook daar geen politiek beleid werd/wordt ontwikkeld om de eigen taal te bevorderen en te behouden voor de toekomst. Men zou zich dus in eerste instantie gelukkig kunnen prijzen dat onze gemeente niet de enige is. Maar dat is wel erg oppervlakkig geredeneerd! In werkelijkheid is de situatie in- en intriest. Op lokaal niveau blijkt de politiek dus niet of nauwelijks geïnteresseerd in een uitermate belangrijk aspect van het eigen cultureel erfgoed!
Bovendien is er ook nog sprake van een zekere discrepantie. Immers, het is een feit dat een aantal politieke partijen zowel op lokaal als provinciaal niveau actief zijn. Op provinciaal niveau steunen zij in grote lijnen het streektaalbeleid van de Provincie dat gebaseerd is op de uitgangspunten van het al vaker genoemde Handvest. Op lokaal niveau echter gebeurt er gewoon niets! Ook de partijen die uitsluitend lokaal actief zijn, vormen geen uitzondering. Zij blijken in het geheel geen taalbeleid te hebben!
Het is op de keper beschouwd bijzonder merkwaardig. Zetten we een aantal zaken eens op een rij. Op Europees niveau wordt een erkende streektaal gezien als een van de fundamenten van het rijke Europese culturele erfgoed (Zie rubriek 8: Pre-ambule). Onze Provincie neemt eenzelfde standpunt in en weet zich in deze gesteund door een grote politieke meerderheid in de Staten.
Op lokaal niveau gebeurt er vervolgens niets; het lijkt erop dat daar iedere ontwikkeling strandt. Wat is de reden? Geen interesse? Maar dat moet uitgesloten worden geacht: ook op lokaal niveau dient de politiek zich in te zetten voor het behoud van de eigen taal. Dat is een verplichting die voortvloeit uit de Europese erkenning. En die verplichting houdt in dat er gezocht moet worden naar een eigentijds en goed onderbouwd beleid, geheel in de geest van het Handvest: de eigen taal als een modern en volwaardig taalsysteem, een beleid wars van romantische ressentimenten.
Graag willen we terugkomen op de basisvoorwaarden van een dergelijk beleid.
F.W., 15 november 2014
