De Gemeente Sittard-Geleen, de Stichting Menno van Coehoorn, de Federatie Historie Sittard-Geleen-Born, de vereniging Sittards Verleden en de Stichting Jacob Kritzraedt hebben een gezamenlijk persbericht uitgebracht over de herinrichting van de oostelijke schootsvelden.
De tekst van dat persbericht vindt u hieronder.
De voorbereidingen van de herinrichting van de Oostelijke Schootsvelden verlopen in constructief overleg met de Volkstuinvereniging Sittard en historische verenigingen.
Doel is om de Oostelijke Schootsvelden op te waarderen met inachtneming van de hoge archeologische en historische waarde van het gebied. Op basis van nader onderzoek, onder andere verricht door de historische verenigingen, komt de voorgestelde inrichting overeen met de historische inrichting van het gebied. Het historisch onderzoek levert ook nieuwe inzichten op over de ontwikkeling van de volkstuinen in de Schootsvelden van Sittard.
Herinrichting Oostelijke schootsvelden
De historische vestingwerkingen van Sittard bestaan onder andere uit een wal met grachten en de daarbij behorende schootsvelden. In de loop van de geschiedenis zijn grote delen van de vestingwerken en de vrije schootsvelden bewaard gebleven. Dat is uniek in Nederland.
Met de vaststelling van ontwikkelvisie Zitterd ReviSited is besloten om dit unieke karakter te versterken. Door het historische grachtensysteem terug te brengen in de oostelijke schootsvelden maken we de stad meer (be)leefbaar en klimaatbestendig.
De aanwezigheid van water plus een speciaal ingezaaide, droge gracht (die tevens dienst doet als waterbuffer) verbreedt tevens de biodiversiteit in het gebied en draagt daarmee bij aan het welzijn van dieren en mensen.
De herinrichting van de oostelijke schootsvelden is tevens het moment bij uitstek om de daar aanwezige volkstuinen vrij te maken van asbesthoudende materialen, de verrommeling aan te pakken en het gebied veiliger te maken.
De volkstuinen vormen een belangrijk onderdeel van de Oostelijke Schootsvelden en kennen een lange door-ontwikkeling. De historische perceelindeling en de karakteristieke haagstructuren blijven daarbij behouden. Met de herinrichting wordt zorgvuldig rekening gehouden met de belangen van de volkstuinders.
Het staat in elk geval vast dat een deel van de geschiedenis van Sittard herschreven zal moeten worden.
In de beeldvorming is door partijen gesproken over het verdwijnen van de volkstuinen en eeuwenoude hagen. Deze beweringen zijn niet gebaseerd op feiten. Er verdwijnen geen volkstuinen; wel worden zeven volkstuinen verplaatst. Ook is er geen sprake van overal eeuwenoude hagen. Slechte hagen worden vervangen en het aantal meters haag wordt zelfs uitgebreid. Daarbij blijft de historische hagenstructuur in principe behouden.
Historische Verenigingen
Toen de herinrichting van de oostelijke schootsvelden vorig jaar concreter werd, hebben de Stichting Jacob Kritzraedt, de Vereniging Sittards Verleden en de Stichting Menno van Coehoorn, samen met de Federatie Historie Sittard-Geleen-Born bij de gemeente aangedrongen op een gezamenlijke planontwikkeling en op het integreren van Fort Sanderbout en omgeving in deze herontwikkeling. Het gaat hier per slot van rekening om een uniek stuk vestingontwikkeling en stadsgeschiedenis.
In eerste instantie betrof het vooral archeologisch en bouwhistorisch onderzoek van en rond Fort Sanderbout. De opzienbarende resultaten van deze onderzoeken zijn inmiddels bekend en een aanvullend onderzoek zal binnenkort plaats gaan vinden. Het staat in elk geval vast dat een deel van de geschiedenis van Sittard herschreven zal moeten worden. Ook de toekomstige functie van Fort Sanderbout is nu onderwerp van nadere studie.
Bevindingen Historische Verengingen
De afgelopen maanden is door leden van de historische verenigingen nader onderzoek gedaan in de cartografische en archiefbronnen en zij hebben hun bevindingen als volgt verwoord:
- De afgelopen maanden is door leden van onze organisaties ook nader onderzoek gedaan in de cartografische en archiefbronnen. Dit leidde tot de volgende bevindingen. Het is van belang onderscheid te maken tussen volkstuinen (door de gemeente aan inwoners verhuurde tuinen) en particuliere moestuinen. Op een recent digitaal gepubliceerde versie van de gedetailleerde Tranchot-kaart uit 1805 zijn particuliere moestuinen te traceren aan de buitenzijde van de drie stadspoorten (gekenmerkt door een gekruiste padenstructuur). In de schootsvelden zelf lagen in 1805 grotere percelen (vooral weiden, akkerland, boomgaarden en hier en daar een moestuin) waarvan de structuren van de omheiningen goed zichtbaar zijn. De archiefbronnen van vóór 1800 bevestigen deze constatering.
- Tussen de Franse Tijd en 1840 hebben de grachten plaats gemaakt voor particuliere (moes)tuinen. In de oostelijke schootsvelden zijn deze tuinen vanaf de jaren vijftig van de vorige eeuw geleidelijk aan overgegaan naar het bezit van de gemeente en als volkstuinen verhuurd.
- Het huidige plan van de gemeente refereert aan de dubbele stadsgracht, die van circa 1300 tot in de Franse Tijd (1794-1815) onze stad omgeven heeft, alsmede aan de vorig jaar door de archeologen teruggevonden buitengracht aan de zijde van de Pres. Kennedysingel. De dubbele gracht zal voorzien worden van stromend water terwijl de buitengracht dienst zal doen als tijdelijke buffer na hevige regenval. Vanuit onze doelstelling kunnen wij ons vinden in beide reconstructies.
- Uitgaande van bovenstaande historische gegevenheden voeren wij op dit moment constructief overleg met de gemeente over het voorliggende ontwerp voor de herinrichting van de oostelijke schootsvelden.
- Door archeologisch vervolgonderzoek en verdere analyse van het archiefmateriaal hopen wij onze conclusies nog verder te kunnen verfijnen.
» Meer informatie over de Oostelijke Schootsvelden
