Veel pasgeborenen in Zuid-Limburg komen in een gespreid bedje terecht. Echter, dit geldt niet voor alle baby’s en dat is op zijn zachtst gezegd ongunstig.
Onderzoek toont namelijk aan dat de eerste 1000 dagen van wezenlijk belang zijn voor een optimale kans op een goede toekomst. Om dit tij te keren zet een unieke groep van overheden en organisaties in Zuid-Limburg zijn schouders onder het actieprogramma ‘Kansrijke Start Zuid-Limburg’. Een samenwerking waarin zij ouders en professionals een helpende hand bieden. Simpelweg omdat álle baby’s een kansrijke start verdienen.
Minister Hugo de Jonge (VWS) prijst aanpak Kansrijke Start Zuid-Limburg!
Minister Hugo de Jonge ondersteunt en waardeert dit initiatief van harte: “Zuid-Limburg is de eerste regionale coalitie in het land die met deze aanpak gaat zorgen voor een kansrijke start in het leven”. Daarom bezoekt de minister op woensdag 30 januari a.s. de regio Zuid-Limburg. Daar gaat hij in HuB te Kerkrade vanaf 11.00u in gesprek met de coalitiepartners van de aanpak Kansrijke Start Zuid-Limburg. Na dit rondetafelgesprek, waaraan tevens een aantal betrokken professionals en ouders deelneemt, zal rond 12.20u de samenwerking symbolisch door de aanwezigen worden bekrachtigd.
Kansrijke Start
Samen met wethouder Jordy Clemens (Heerlen) is wethouder Leon Geilen (Sittard-Geleen, voorzitter van de Zuid-Limburgse Stuurgroep Trendbreuk) het boegbeeld van het actieprogramma ‘Kansrijke Start Zuid-Limburg’. Hij vertelt: “Baby’s die tijdens hun eerste 1000 dagen blootstaan aan stress, sigarettenrook, slechte voeding, mishandeling of andere risico’s beginnen hun leven met een achterstand. Ze komen te vroeg of met een te laag geboortegewicht ter wereld. Ze kunnen zich dan lichamelijk, geestelijk en sociaal minder goed ontwikkelen. Vroeggeboorte en/of een te laag geboortegewicht komt in Zuid-Limburg vaker voor dan in Nederland, namelijk 195 ten opzichte van 168 per 1000 geboortes. Er komen in Limburg ook 1,3 keer zoveel aangeboren afwijkingen voor als in Nederland en meer kinderen (10,4%) groeien op in armoede (landelijk: 8,5%). Het aantal tienerzwangerschappen is 4 keer hoger dan landelijk gemiddeld en ook het aantal ongeplande zwangerschappen onder jongvolwassenen komt in Zuid-Limburg meer voor (3,4%) dan in Nederland (2,5%). Dit geldt ook voor de ongewenste zwangerschappen (2% vs. 1,4%). Er is dus alle reden hard te werken aan een kansrijke start.”
De Provincie Limburg vindt deze coalitie zo belangrijk dat ze Kansrijke Start Zuid-Limburg ondersteunt. Gedeputeerde Hans Teunissen: “We moeten niet toestaan dat kinderen aan school beginnen met een achterstand. Dat wil ik absoluut voorkomen. Dus is het belangrijk om in te zetten op de eerste 1000 dagen van een kind. Dat begint al negen maanden voor de geboorte. Ik zie dat als een slimme investering in zijn of haar verdere leven, zodat iedereen gelijke kansen krijgt. Voor de komende jaren is dat een belangrijke insteek vanuit de Provincie.”
Eerste levensjaren cruciaal
De 16 gemeenten in Zuid-Limburg, de Provincie Limburg, de Jeugdgezondheidszorg Zuid-Limburg, de GGD Zuid Limburg, Zorgverzekeraar CZ, het Verloskundig Consortium Limburg en de Zuid-Limburgse organisaties voor kinderopvang hebben daarom, als gezamenlijke coalitie, het actieprogramma: ‘Kansrijke Start Zuid-Limburg’ opgesteld, dat zich richt op de eerste levensjaren. Het blijkt namelijk dat de gezondheid van een kind voor, tijdens en na de geboorte een belangrijke voorspeller is van geestelijke en lichamelijke problemen op latere leeftijd.
Acties
Een van de eerste acties van het programma ‘Kansrijke Start Zuid-Limburg’ is de invoering van ‘Nu niet zwanger’. Hierbij legt een hulpverlener contact met (potentiële) ouders die kwetsbaar zijn door bijvoorbeeld psychiatrische problemen, een verstandelijke beperking, verslaving, dakloosheid, schulden, problemen met loverboys of illegaliteit. De hulpverlener bespreekt de (on)mogelijkheden om in deze fase van hun leven een kind te krijgen. Doel is ongeplande en ongewenste zwangerschap te voorkomen. Deze aanpak is succesvol gebleken, onder meer in Tilburg en Rotterdam.
Om de kansrijke start in het leven te bevorderen zullen daarnaast in 2019 ook de (bewezen) interventies ‘Stevig Ouderschap’ en ‘VoorZorg’ in Zuid-Limburg ingezet worden.
‘Stevig Ouderschap’ geeft gezinnen met een minder makkelijke start een steuntje in de rug. Met circa vier prenatale en zes tot tien postnatale huisbezoeken (tot de kinderleeftijd van twee jaar) worden ouders geholpen hun zelfvertrouwen en zelfredzaamheid te vergroten en hun sociale netwerk te versterken. ‘VoorZorg’ is een intensief en meerjarig programma voor de meest kwetsbare doelgroep. Het programma richt zich op jonge vrouwen tot 25 jaar die zwanger zijn van hun eerste kind, zware multiproblematiek kennen en weinig of geen opleiding hebben genoten.
Trendbreuk
De aanpak Kansrijke Start Zuid-Limburg staat niet op zichzelf maar maakt onderdeel uit van een bredere aanpak om de achterstanden die Zuid-Limburg heeft op het gebied van gezondheid en participatie in te lopen op de rest van het land. De Provincie Limburg, de Zuid-Limburgse gemeenten en tal van maatschappelijke partners werken hard aan de trendbreuk. Zij worden hierbij ondersteund door een Programmabureau Trendbreuk.
