Ein rubriek euver ’t gebroek van ós modesjtaal, dialek, plat, Limburgs, gesjreve door John Hertogh in samewirking mit Veldeke Krènk Zitterd-Gelaen-Bor.
De rös is trök
De meiste luuj en kènjer zeen weier aan ’t werk of nao sjool. De rös is trök. Ofsjoon: waat ras dat mas, woort vruiger gezag, mit anger weurd van wenig wirke wurs te dik. Ruhe im Kuhstall zag miene pap vruiger es ’t häöm te drök woort es hae muig gewirk thoeskoum. Es ’t te drök woort zag hae ouch waal ’s: de kwint sjprink mich. Ein kwint waar ein sjnaor van ein instremènt. Mit ein kwint van ein vrouw meinde me ein pópperlöstige (oetgelaote) of óngedöljige vrouw.
Konfertute en fratse
In 1970 gouf ’t ein leidje op de radio van Conny Vink: “Maak dich neit dik, dun is de mode”, angesj gezag sjtèl dich neit zo aan. In Zitterd zaet me: maak gein konfertute! Fertute, fetute, fertiete (Vlaams) zeen dus flaw grappe, sjtreke, kapsones, kemedie, kure of nukke. Emes dae die maakde nuimde me ouch waal ‘ne sjpregitsemaeker of fratsemaeker. Frats kump van ’t Italiaanse frasche, dat waar eine tak mit blajer es oethangbraet of oethangteike bie herberge. De traditie van ‘t oetsjtaeke van eine beblajerde tak besjteit nog in Eusteriek, wo ein wiengesjef mit z’ónne tak Buschenschenke of -schänke heisj. In ’t Dutsj besjteit ’t woord Fratze ouch nog ummer: Mach keine Fratze.
Zo wanjelde ich lèts langs de Waldschänke in Tudder. Nae ich bèn geine trampelaer, saajelaer of klènjeraer, ich loup forsj door. Meistes gebroek ich waal twee gaonsjtekke (wanjelsjtekke) veur de zekerheid en ’t gemaak. Intösje höb ich ouch eine richtige wanjelhoud oppe kop. Mer ich bèn gein wanjelbóks! Zo nuimp me in Zitterd emes dae ummer op paad is. (op sjiep gaon, zègke ze in Kirchrao!) Me haet ’t ouch waal euver ein sjterk sjtök op ein aw bóks: dat is opmirkelik. En es hae zich de bóks gerete haet, haet ‘r zich de vingere gebrend! Emes mit eine gouwe grei in de bóks kènt grote passe make. En eine bóksebaom is eine kleine sjnaak.
Pès de volgende maondj. Blief gezóndj. Reacties: [email protected].
