8 procent minder woningen ontstaan uit transformaties in 2023

In 2023 ontstonden er 8,8 duizend woningen uit transformaties van niet-woningen, zoals kantoren en winkels. Het aantal woningtransformaties is daarmee met 8 procent afgenomen ten opzichte van 2022.

Met name het aantal transformaties uit kantoorpanden nam sterk af. Het aantal woningtransformaties uit winkelpanden nam daarentegen juist toe. Dat blijkt uit onderzoek van het CBS, in opdracht van het Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO).

Het aantal woningen dat in 2023 uit transformatie van bestaande panden is ontstaan, vormt 9 procent van de toevoegingen aan de woningvoorraad. Nieuwbouw blijft nog altijd de belangrijkste factor voor groei van de woningvoorraad, in 2023 waren dat 73,6 duizend woningen.Uit een eerste voorlopige schatting zijn in het eerste halfjaar van 2024 3,7 duizend woningen ontstaan uit transformaties.

In 2023 werden 2,2 duizend woningen gerealiseerd in voormalige winkelpanden, dat is 37 procent meer dan in het voorgaande jaar. Het aantal opgeleverde woningen per winkelpand is ook gestegen: in 2022 werden er gemiddeld bijna 3 woningen per winkelpand opgeleverd, in 2023 waren dat er meer dan 4.De meeste woningen ontstaan in voormalige kantoorpanden, namelijk 2,5 duizend (28 procent van het landelijk totaal aan woningtransformaties). Dit aantal is de afgelopen jaren afgenomen. In 2022 en 2021 werden respectievelijk 3,1 en 4,5 duizend woningen gerealiseerd in voormalige kantoorpanden. Het aandeel woningtransformaties uit industriepanden bleef ongeveer gelijk. Het aandeel woningtransformaties uit panden met een maatschappelijke functie, zoals onderwijs of gezondheidszorg, steeg licht; het absolute aantal daalde wel ten opzichte van vorig jaar.

In één derde van de transformaties werd (bijna) het gehele pand getransformeerd. In de overige gevallen betreft een transformatie een deeltransformatie: bij meer dan de helft van de transformaties werd minder dan 50 procent van het pandoppervlak verbouwd tot woonruimte. Deze aandelen zijn vergelijkbaar met voorgaande jaren.

In 2023 nam het aantal woningtransformaties in Noord-Holland toe van 1 605 naar 1 960. Daarmee is Noord-Holland koploper (22 procent van het landelijk totaal aan woningtransformaties), gevolgd door Zuid-Holland (17 procent) en Gelderland (13 procent). Meer dan de helft van de woningtransformaties in Noord-Holland vond plaats in Amsterdam, namelijk 1 155 (13 procent van het landelijk totaal aan woningtransformaties). Van de vier grootste gemeenten is het aantal woningtransformaties in Rotterdam licht gestegen, van 290 naar 315. In zowel Utrecht als Den Haag daalde het aantal transformaties, met respectievelijk 33 procent en 29 procent.In onderstaande kaart staan alle gemeenten met woningen ontstaan vanuit transformatie, uitgedrukt als percentage van het totaal aantal toevoegingen aan de woningvoorraad in 2023. Bloemendaal heeft het hoogste aandeel woningtransformaties: 110 van de 124 toegevoegde woningen betrof een transformatie (89 procent).