Aantal mbo’ers daalde vorig jaar, mede door grote aanbod banen

Het aantal mbo-studenten nam in 2021 af ten opzichte van het jaar daarvoor. Dat heeft de MBO Raad laten weten.

De daling werd vanwege de bevolkingsopbouw al een tijd verwacht. Daarnaast krijgen mbo’ers vanwege de krapte op de arbeidsmarkt geregeld banen aangeboden zonder dat ze hun diploma al hebben behaald.

In 2021 daalde het aantal studenten met zo’n 1,5 procent ten opzichte van 2020. Statistiekbureau CBS meldde vorige maand ook al dat het aantal jongeren dat kiest voor een mbo-opleiding in bepaalde richtingen, zoals de techniek, ten opzichte van tien jaar iets is afgenomen. Een verklaring voor de daling van het aantal mbo’ers is het feit dat er minder jongeren zijn, aldus een woordvoerster van de vereniging van mbo-instellingen, de MBO Raad. Ook heeft het mbo nog steeds last van wat de woordvoerster “opwaartse druk” noemt: het idee dat een ‘hogere’ opleiding beter is.

Op 42 van 57 mbo-instellingen daalde het aantal studenten tussen oktober 2020 en oktober 2021. Ook per leerweg kan het verschillen of sprake is van een daling of stijging. Het aantal studenten in de Beroeps Opleidende Leerweg (BOL) daalde met ongeveer 2,5 procent. BOL-opleidingen zijn theoretischer dan opleidingen van de Beroeps Begeleidende Leerweg (BBL). Daar nam het aantal studenten juist toe. Een verklaring is volgens de MBO Raad de krapte op de arbeidsmarkt: daardoor kiezen jongeren sneller voor een praktischer opleiding, zo is het idee.

Daarnaast stopt een deel van de mbo-studenten vroegtijdig met de studie, omdat mbo’ers vanwege de personeelstekorten al een baan aangeboden krijgen. Dat was in 2021 het geval, maar zal dit jaar naar verwachting alleen maar zijn toegenomen, aldus de woordvoerster. Het is een fenomeen dat volgens haar vaker terugkeert als er veel werk beschikbaar is.

De MBO Raad snapt dat bedrijven de mbo’ers graag willen inzetten, maar benadrukt dat het jongeren op een achterstand kan zetten. “Ze doen ervaring op binnen een specifieke vacature, terwijl de mbo-instellingen opleiden voor een beroep.” Als het aantal banen afneemt, staan de jonge werknemers vaak als eersten weer op straat en dan hebben ze alleen ervaring bij dat ene bedrijf.

Een sector waar dit afgelopen jaren sterk speelde was de zorg, aldus de raad. “De zorgsector had in coronatijd geen plek voor stages, maar jongeren werd wel een arbeidscontract aangeboden.” De MBO Raad pleit ervoor dat werkgevers het mogelijk maken voor de mbo’ers om wel hun diploma te behalen, bijvoorbeeld door ze aan te nemen binnen een leer-werktraject.