Het is deze week de Week van Respect. Het CBS heeft onderzocht hoe het staat met respectloos gedrag in Nederland. Het CBS heeft daarbij gekeken naar hoe mensen zich behandeld voelen door personeel van winkels, bedrijven en overheidsorganisaties. Ook de privésfeer werd in het onderzoek meegenomen, net als de publieke ruimte.
Het aantal mensen dat aangeeft respectloos gedrag mee te maken neemt al jaren af. Het aandeel dat zich respectloos behandeld voelt door personeel van winkels of bedrijven is het sterkst afgenomen.
Een op de vijf respectloos behandeld door onbekenden op straat
In 2014 gaf ruim een op de vijf Nederlanders van 15 jaar of ouder aan wel eens respectloos behandeld te worden door onbekenden op straat. In 2008 waren dat er nog een op de vier. Het aandeel mensen dat respectloos gedrag door personeel van winkels of bedrijven heeft ervaren, is tussen 2008 en 2014 het sterkst afgenomen. Dit nam af van 23 procent naar 16 procent. Ook respectloze behandeling door personeel van overheidsorganisaties daalde flink. Veel minder mensen (ruim een op de twintig) meldden respectloos gedrag in de privésfeer, van bekenden zoals partner, familie of vrienden. Van de onderzochte vormen van respectloze behandeling is dit de enige die niet is afgenomen.
Jongeren vaker met respectloos gedrag geconfronteerd dan ouderen
Jongeren hebben beduidend vaker met respectloos gedrag op straat te maken dan ouderen. In 2014 hadden drie op de tienn 15- tot 25-jarigen, en een op de tien 65-plussers dit ervaren. Daarbij speelt mee dat jongeren zich meer op straat begeven en daarmee ook een groter risico lopen hiermee geconfronteerd te worden. Maar ook in de privésfeer ervaren jongeren iets vaker respectloos gedrag dan ouderen. Niet-westerse allochtonen ervaren zowel op straat als in de privésfeer meer respectloos gedrag dan westerse allochtonen en autochtonen, ook als er rekening mee wordt gehouden dat zich onder de niet-westerse allochtonen relatief meer jongeren bevinden. Homo’s en lesbiennes ervaren in de openbare ruimte duidelijk meer respectloze bejegening dan hetero mannen en vrouwen. In de privésfeer is er geen verschil.
Het onderzoek
Respectloos gedrag is gedrag waarbij de grenzen van goed fatsoen worden overschreden. In het onderzoek werden deelnemers gevraag om aan te geven of zij persoonlijk door de hieronder genoemde personen/instanties wel eens respectloos worden behandeld:
- door onbekenden op straat.
- door onbekenden in het openbaar vervoer.
- door personeel van winkels of bedrijven.
- door personeel van overheidsinstanties.
- door bekenden (partner, familie of vrienden).
Respectloos gedrag op internet/social media is niet in het onderzoek meegenomen.