Dijkgraaf: stagevergoedingen voor alle studenten

In veel sectoren ontvangen studenten nog geen passende stagevergoeding. Ook ontbreken in veel cao’s afspraken over stagevergoedingen.

Daarnaast ontvangen mbo-studenten veel minder vaak zo’n vergoeding dan hun collega-studenten in het hbo en wo, of een lagere vergoeding. Dat blijkt uit nieuw onderzoek dat minister Dijkgraaf (onderwijs) vandaag naar de Kamer stuurt. De minister vindt dat dat echt anders moet en roept werkgevers op een passende én gelijke stagevergoeding te bieden. Ook wil hij dat dat de sociale partners in het funderend onderwijs een landelijke stagevergoedingsregeling afspreken.

Dijkgraaf werkt aan een gelijkwaardige positie van mbo, hbo en wo-studenten, óók als het gaat om stages. Daarom heeft hij, in de geest van deze waaiergedachte, een aantal onderzoeken laten doen naar stages in het hele vervolgonderwijs. In het hbo ontvangt ongeveer 75% van de studenten een stagevergoeding, in het wo 65% van de studenten die een stage volgen als onderdeel van het studieprogramma en in het mbo slechts 41% van de studenten (in de beroeps opleidende leerweg).

Dijkgraaf: “Iedere student verdient een positieve eerste kennismaking met de arbeidsmarkt, daar hoort een passende stagevergoeding bij. Dat staat voor mij als een paal boven water. Helaas laten de onderzoeken zien dat dit lang nog niet overal het geval is. Het ontbreken van een vergoeding of een cao-afspraak, de verschillen tussen studenten - dat moet echt anders. Daar werk ik hard aan. Gelukkig zie ik dat een aantal sectoren hier al opvolging aan hebben gegeven, zoals in ziekenhuizen, de horeca en in de bouw. Dat is mooi, maar we zijn er nog niet. We moeten hier met elkaar en met volle energie mee door gaan.”

Uit onderzoek van ResearchNed blijkt dat in het onderwijs het merendeel van de hbo-studenten (88%) geen stagevergoeding krijgt. Dat vindt Dijkgraaf niet uit te leggen: “Zeker in een tijd met grote personeelstekorten waarbij we alles op alles zetten om het lerarentekort te bestrijden, horen onderwijsstagiairs een passende vergoeding te krijgen. Ik vind dat het basis- en voortgezet onderwijs als werkgever hier echt een stap naar voren moet zetten.”

Dijkgraaf wil samen met minister Mariëlle Paul (Primair en Voortgezet Onderwijs) dat de sociale partners in het funderend onderwijs komen tot een landelijke stagevergoedingsregeling. In sommige onderwijsregio’s, zoals Leiden, Duin- en Bollenstreek, zijn al afspraken gemaakt over een stagevergoeding voor toekomstige leraren of ondersteunend personeel. Studenten krijgen daar maximaal 395 euro per maand bij een fulltime stage.

Ander onderzoek, uitgevoerd door het ministerie van SZW, laat zien dat in slechts 10 procent van de onderzochte cao’s (68 van de 681) een afspraak is gemaakt over stagevergoedingen. In 53 cao’s wordt vervolgens ook een specifiek bedrag genoemd. Een voorzichtig positief signaal is wel dat in principeakkoorden steeds meer wordt gesproken over stages en stagevergoedingen, en dat in sommige cao’s de vergoedingen inmiddels gelijk zijn getrokken ongeacht het opleidingsniveau. Toch zijn er ook nog grote verschillen tussen studenten. Mbo-studenten ontvangen maandelijks tussen de 212 en 500 euro (maar veelal minder dan 400 euro), terwijl hbo- en wo-studenten tussen de 225 en 550 euro per maand krijgen (met bijvoorbeeld voor wo-studenten vaak een bedrag van 400 of 550 euro).

In het Stagepact mbo 2023-2027 zijn vorig jaar afspraken gemaakt over het bieden van stagevergoedingen. Zo dienen alle studenten tenminste een onkostenvergoeding te ontvangen. Daarbovenop wil Dijkgraaf dat werkgevers een passende stagevergoeding bieden en dat sociale partners hierover afspraken maken in alle cao’s. Veel cao’s lopen langere tijd door; sinds het afsluiten van het Stagepact zijn daardoor nog maar bij een relatief klein deel van de cao's nieuwe afspraken gemaakt. Als dat nog niet is gebeurd, dan is de oproep aan (leer)bedrijven om studenten toch een passende stagevergoeding te geven. Dijkgraaf wil ook in gesprek met werkgevers van sectoren waar de afspraken over stagevergoedingen achterblijven, ook voor hbo en wo-studenten.

Het gaat niet alleen om stagevergoedingen: Dijkgraaf heeft de afgelopen jaren gewerkt aan het verbeteren van de hele stage-ervaringen voor álle studenten, samen met onderwijsinstellingen, studenten en het werkveld. In het mbo bevat het Stagepact naast een goede stagevergoeding daarom ook afspraken over een betere stagebegeleiding, het uitbannen van stagediscriminatie en voldoende stages. In het hbo en wo is in 2022 een manifest ondertekend met vertegenwoordigers van hogescholen, universiteiten, werkgevers, studentenbonden en het ministerie van SZW om gezamenlijk stagediscriminatie aan te pakken. Dat manifest is uitgewerkt in een meerjarig werkprogramma voor het verbeteren van stages in het hbo en wo. Dijkgraaf verkent met het onderwijsveld hoe de stagebegeleiding nog verder verbeterd kan worden, bijvoorbeeld door meer stagepunten in te richten bij hogescholen en universiteiten. Zo krijgen studenten van de Haagse Hogeschool op het stagepunt van de Haagse Hogeschool ondersteuning bij het vinden van een stageplek.