CBS: geen natuurlijke bevolkingsgroei in eerste kwartaal

De bevolking van Nederland is in het eerste kwartaal van 2017 met 19 duizend inwoners gegroeid. Er kwamen ongeveer 21 duizend inwoners bij doordat meer mensen zich vanuit het buitenland in Nederland vestigden dan er vertrokken.

De natuurlijke aanwas was negatief: er overleden ruim 2 duizend mensen meer dan er kinderen werden geboren. Dit meldt het CBS op basis van de nieuwste bevolkingscijfers.

De bevolkingsgroei lag in het eerste kwartaal bijna 2,5 duizend lager dan in dezelfde periode vorig jaar. Toch is het groeitempo nog altijd hoog in vergelijking met eerdere jaren. Dat komt vooral door de omvangrijke buitenlandse migratie. Ook in de eerste maanden van 2017 vestigden zich meer mensen in Nederland (54 duizend) dan er vertrokken (33 duizend). De grootste groep migranten is geboren in Syrië (per saldo ruim 6 duizend). Verder komen nog altijd veel Polen (bijna 2,5 duizend) naar ons land.

De natuurlijke groei is de laatste jaren vrij klein geweest. In de eerste maanden van 2017 was zelfs sprake van krimp; er werden 40 duizend baby’s geboren, maar er overleden ruim 42 duizend mensen.

De negatieve natuurlijke groei heeft te maken met een relatief hoge sterfte. Gedurende de eerste tien weken van het jaar overleden bijna 3 duizend mensen meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Vooral onder ouderen waren meer sterfgevallen. Tegelijkertijd ligt het aantal geboorten op een relatief laag niveau. In 2016 kregen vrouwen gemiddeld 1,66 kind. Nog geen tien jaar geleden waren dat er 1,77. Vooral twintigers krijgen nu minder vaak een kind dan toen. Wanneer vrouwen nu net zoveel kinderen zouden hebben gekregen als toen, zou er geen sprake zijn geweest van natuurlijke krimp.

Als gevolg van de vergrijzing verwacht het CBS dat in de toekomst vaker perioden in het jaar voorkomen waarin de sterfte hoger ligt dan het aantal geboorten. Het omslagpunt van natuurlijke groei naar natuurlijke krimp wordt volgens de meest recente bevolkingsprognose echter pas in 2038 verwacht. Vanaf dan zullen er jaarlijks meer mensen overlijden dan er kinderen worden geboren.

In enkele Europese landen worden nu al jaarlijks minder kinderen geboren dan er mensen overlijden. In Duitsland is al langer geen sprake meer van natuurlijke groei. Daar is de vergrijzing al verder gevorderd dan in Nederland. Het aandeel 65-plussers is er hoger, het aandeel vrouwen in de vruchtbare leeftijd kleiner. Vrouwen krijgen daar ook minder kinderen, gemiddeld 1,50 per vrouw. De situatie in België lijkt meer op die in Nederland. Ook daar is nog wel sprake van natuurlijke groei.

De natuurlijke aanwas in de Europese Unie als geheel was in 2015 voor het eerst negatief. Dat is een gevolg van een vergrijzende bevolking en het relatief lage aantal kinderen per vrouw in veel Europese landen.