'Gratis' telefoons bij abonnement mogen niet meer van Hoge Raad

Telco's mogen telefoons mogen niet meer zo maar 'gratis' verkopen aan klanten bij een abonnement. Volgens de Hoge Raad gaat het om koop op afbetaling en die biedt de consument meer wettelijke bescherming.

Deze uitspraak is gedaan naar aanleiding van een door de kantonrechter in Delft gestelde vraag aan de Hoge Raad. In die procedure gaat het om een jonge vrouw die in een korte periode meerdere telefoonabonnementen in belwinkels had afgesloten. Daarbij ontving zij telkens een telefoon met een verkoopwaarde van ongeveer € 475.

Omdat zij de maandelijkse abonnementskosten niet betaalde, is zij voor de kantonrechter gedaagd. In die procedure beroept zij zich onder meer op de wettelijke regels die consumenten bij koop op afbetaling en bij consumentenkrediet beschermen.

Volgens de provider zijn die regels echter niet van toepassing, omdat met de abonnementskosten alleen wordt betaald voor bellen, sms-en en andere diensten, terwijl het toestel gratis ter beschikking wordt gesteld; er is dus geen sprake van koop of van krediet.

De kantonrechter heeft aan de Hoge Raad de vraag voorgelegd of in dit soort gevallen toch sprake is van koop op afbetaling en consumentenkrediet.

Deze vraag moet volgens de Hoge Raad niet beantwoord worden op basis van alleen maar de tekst van de overeenkomst. De regels voor koop op afbetaling en consumentenkrediet die consumenten beschermen, kunnen niet ontlopen worden doordat de aanbieder een bepaalde vorm en formulering voor de overeenkomst kiest.

Kosten inbegrepen

Het gaat erom of de overeenkomst naar haar strekking onder die wettelijke regels valt. Naar het oordeel van de Hoge Raad past het bij de financiële en bedrijfseconomische werkelijkheid en bij de verwachtingen die de provider en de consument mogen hebben, om ervan uit te gaan dat in de abonnementskosten ook een vergoeding voor de mobiele telefoon is begrepen.

Prijs toestel vermelden

De provider mag echter in een concreet geval het tegendeel aannemelijk maken. Als hij daarin niet slaagt, is sprake van koop op afbetaling en consumentenkrediet. Dit brengt onder meer mee dat de provider de koopsom voor het toestel duidelijk in de overeenkomst moet vermelden.

Indien de wettelijke regels ter bescherming van consumenten niet in acht zijn genomen zal de consument de aankoop ongedaan kunnen maken in sommige gevallen.