Hemelsley: waar komt die naam vandaan?

20 feb , 12:00 Nieuws
schenkingsakte waarin hiemelsleyde wordt genoemd
© Vic Hendriks
Er wordt momenteel hard gewerkt aan de Hemelsley in Sittard. De straat, die de Dr. Nolenslaan verbindt met de Winston Churchilllaan/Wehrerweg, wordt flink opgeknapt.
De komende maanden komen er nieuwe trottoirs en wordt er nieuw asfalt gelegd. De weg krijgt, rekening houdend met wensen van aanwonenden en ondernemers, een nieuwe inrichting en tevens wordt de groenvoorziening aangepakt. Dat alles met het doel om de weg in te richten voor de toekomst, waarbij een goede verkeersveiligheid voorop staat.
Regioarchief Sittard-Geleen ging op zoek naar de historie van de Hemelsley en dat leverde een aantal wetenswaardigheden op.
Al in 1408 is sprake van de Hemelsley. In een schenkingsakte (foto boven dit bericht) lezen we dat een zekere Gerart Rijkart: “geven den huijsermen der vors. stat von Zittart eijn stucke lande geheijten die Hiemelsleijde”, vrij vertaald: “we geven de armen van de voornoemde stad Sittard een stuk land geheten de Hemelsley”.
Vierhonderd jaar later zien we de Hemelsley voor het eerst terug op een kaart. Op de bekende Trachotkaart is een gebied ten oosten van de stad Sittard en aan de noordzijde van de Kollenberg aangeduid als ‘Himmel Sley’. (Lees verder onder de afbeelding.)
tranchotkaart met naam himmel sley
De uitgang ‘-sley’ komen we vaker tegen in deze regio, bijvoorbeeld bij Watersley en Hoddelsley. Volgens de Geleense toponiemdeskundige prof. Schrijnemakers verwijst de uitgang ‘-sley’ naar een langwerpige inzinking in een gebied, bijvoorbeeld een dalkom. Had het gebied zijn naam te danken aan de afvoer van hemelwater dat van de Kollenberg af stroomde?
Omdat de gebiedsnaam Hemelsley al eeuwen bekend was, stelde het college van burgemeester en wethouders van Sittard in november 1953 aan de gemeenteraad voor om een nieuw aan te leggen weg Hemelsley te noemen. Er ontstond hierover enige discussie omdat de straat Hemelsley niet door het gebied zou lopen dat eeuwenlang bekend stond als de Hemelsley!
Bronnen:
» 177 – Gasthuis en de Armenzorg Sittard, 1321-1802 (1827), invenarisnummer 19 (inclusief transcriptie). Foto gemaakt door Vic Hendriks.
» Tranchotkaart
» Codex Nederlands-Limburgse Toponiemen, prof. dr. M.J.H.A. (Arthur) Schrijnemakers, Stichting Cultuur-Historische Uitgaven Geleen (Geleen 2014), p. 594-595.
» 166 – Bestuursarchief gemeente Sittard, 1931-1960, voorlopig inventarisnummer 765.

Meer weten over de werkzaamheden?

Meer informatie over de werkzaamheden aan de Hemelsley is te vinden op: