MantelzorgNL: ouderenmishandeling door overbelaste mantelzorgers

Van het verstoppen van post tot het vastbinden van een dementerende oudere: mantelzorg kan volgens belangenvereniging MantelzorgNL ontsporen in huiselijk geweld of ouderenmishandeling wanneer mantelzorgers overbelast zijn.

MantelzorgNL wil dat zorgprofessionals sneller kunnen signaleren wanneer het misgaat.

“Door de toenemende vergrijzing in Nederland en de personeelstekorten in de zorg komt meer zorg op de schouders van mantelzorgers. Hierdoor neemt ook de kans op overbelaste en ontspoorde mantelzorg toe”, zo schrijft de vereniging op de Internationale dag tegen ouderenmishandeling.

Als mantelzorgers meer zorg moeten leveren voor een naaste dan ze aankunnen, ontstaan mogelijk onwenselijke situaties. Voorbeelden uit de praktijk variëren volgens MantelzorgNL van het verstoppen van post omdat de zorgvrager daar mogelijk onrustig van wordt, tot het vastbinden van de zorgvrager aan een stoel, “zodat de dementerende geen ongelukken kan veroorzaken wanneer hij alleen thuis blijft terwijl de mantelzorger snel wat boodschappen doet”. Ook kan het zijn dat de mantelzorger douchebeurten overslaat “omdat de verzorgde zo tegenstribbelt en de mantelzorger daar geen puf meer voor heeft”.

MantelzorgNL benadrukt dat geen sprake is van kwade opzet. Zorgprofessionals moeten leren hoe ze ontsporing beter kunnen signaleren om zo “onkunde en onmacht” te voorkomen. De organisatie verwacht dat het aantal crisisopnames in de geestelijke gezondheidszorg en verpleeghuizen zal toenemen als gevolg van mantelzorgers die hun taak niet meer aankunnen. Wanneer professionals bij zo’n opname beter registreren wat de reden van opname is, kan de problematiek beter in kaart worden gebracht, zo denkt de organisatie.

De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) stelde eerder dat zorgprofessionals meer moeten samenwerken met mantelzorgers. Zonder zo’n “fundamentele omslag” van de manier waarop de zorg is georganiseerd “zal de kwaliteit van zorg snel afnemen”, concludeerde de raad al in een rapport.