Onderzoek: lokale lasten hetzelfde bij rechtse of linkse raad

De politieke samenstelling van gemeenteraden of colleges blijkt geen enkel effect te hebben op de hoogte van de gemeentelijke belastingen.

Ook de manier waarop de lasten worden verdeeld tussen bijvoorbeeld huurders en eigenwoningbezitters wordt er niet door beïnvloed. Dat meldt de Rijksuniversiteit Groningen op basis van een onderzoek.

Hoogleraar Maarten Allers en promovendus Harm Rienks, beiden verbonden aan het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) van de Groningse universiteit, onderzochten de periode 1998-2021. In dat tijdsbestek zijn zes gemeenteraadsverkiezingen gehouden en veranderden de samenstellingen van de raad en het college regelmatig.

Op basis van aannames over de voorkeuren van linkse en rechtse partijen, zou je deze veranderingen terug moeten zien in de lokale lasten, zo verwachtten de onderzoekers. “Vaak wordt gedacht dat linkse partijen kiezen voor hogere belastingen en uitgebreidere voorzieningen voor inwoners. Rechtse partijen zouden daarentegen juist kiezen voor lagere belastingen en een kleine overheid.” Uit de studie bleek echter dat het belastingbeleid niet werd bijgestuurd, welke samenstellingsveranderingen er ook plaatsvinden.

“Dit roept vragen op over de lokale democratie”, aldus de verraste onderzoekers. “Een van de fundamentele politieke keuzes waarover burgers zich tijdens gemeenteraadsverkiezingen kunnen uitspreken is de hoogte van de overheidsuitgaven en de bijbehorende lasten voor de burger. Als onze stem daar geen invloed op heeft, hebben kiezers op andere terreinen dan wél invloed?”