Overheidspartners zetten criminele motorbendes verder onder druk

De stevige overheidsaanpak op criminele motorbendes heeft effect. Dat blijkt uit de jaarlijkse Voortgangsrapportage Outlaw Motorcycle Gangs (OMG's).

Dankzij de intensieve samenwerking tussen het lokaal bestuur, politie, Belastingdienst, FIOD, Openbaar Ministerie en Koninklijke Marechaussee laten motorbendes zich veel minder in de openbare ruimte zien. De problematiek is echter niet verdwenen. Het voortzetten van deze aanpak blijft dan ook van groot belang.

Het karakter van criminele motorclubs is steeds meer fluïde en dynamisch: er ontstaan nieuwe motorbendes, ledenaantallen veranderen snel en de scheidslijn met criminele jeugdgroepen wordt steeds kleiner. Ook is er uitbreiding van clubs naar het buitenland. Deze ontwikkelingen maken de OMG-problematiek complexer. De samenwerkende overheidspartners houden deze ontwikkelingen nauwlettend in de gaten. Blijvend investeren in een goede informatiepositie is daarbij cruciaal.

De Voortgangsrapportage OMG's 2019 geeft een overzicht van de resultaten die zijn bereikt in de strafrechtelijke, civielrechtelijke, bestuurlijke en fiscale aanpak van criminele motorbendes. Net als in voorgaande jaren zien we dat de integrale aanpak tot goede resultaten leidt:

In 2019 zijn meerdere leiders en sleutelfiguren van gewelddadige criminele motorclubs vervolgd en/of veroordeeld. Door het opleggen van civiele verboden, de sluiting van clubhuizen en de handhaving door bestuur en politie in de openbare ruimte, wordt het criminele motorbendes steeds moeilijker gemaakt hun criminele activiteiten voort te zetten.

Bovendien hebben tientallen Nederlandse gemeenten in 2019 hun Algemene plaatselijke verordeningen (APV's) aangepast. Hierdoor is expliciet opgenomen dat uiterlijke kenmerken van verboden organisaties niet zijn toegestaan in de openbare ruimte. In 2020 volgen nog meer gemeenten. De Belastingdienst heeft voor ruim 2,1 miljoen euro beslag gelegd en inde 43.000 euro van beslagleggingen uit eerdere jaren.

Het Openbaar Ministerie zet de criminele motorclubs verder onder druk. Ook in 2019 zijn twee grote motorbendes verboden verklaard; Hells Angels MC (mei 2019) en No Surrender MC (juni 2019). Het gerechtshof deed in juni 2019 uitspraak in het hoger beroep tegen Satudarah MC. Dat verbod blijft in stand. De uitspraken bevestigen de criminele aard van OMG's; ze zijn glashelder over de structurele criminele activiteiten van deze organisaties en het gevaar dat zij vormen voor de openbare orde. Het OM diende in 2019 verder een verzoekschrift in om Caloh Wagoh Main Triad MC verboden te laten verklaren. Daarnaast zijn ze in cassatie gegaan in de civiele procedure Bandidos MC.

Motorbendes laten zich dan wel minder zien in het straatbeeld; zij bewegen zich nog altijd veel in georganiseerde criminele (drugs)netwerken en hebben een ondermijnend effect op bestuur en samenleving. Een gezamenlijke en doelgerichte overheidsaanpak zoals die sinds 2012 bestaat, blijft daarom noodzakelijk.

Het invoeren van een bestuursrechtelijk verbod kan de aanpak nog verder helpen. Bij alleen een civiel verbod is het opbouwen van een dossier zeer tijdrovend. Bovendien kan de club nog in hoger beroep en cassatie gaan; dit duurt soms jaren. In de tussentijd kan de motorbende gewoon doorgaan met zijn criminele activiteiten. Bij het instellen van een bestuurlijk verbod, kan de minister voor Rechtsbescherming een motorbende per direct verbieden. Er kan dan ook meteen strafrechtelijk worden opgetreden. Bij een bestuurlijk verbod kunnen alle verenigingen, of ze nu formeel bestaan of niet, worden verboden. Dit maakt een dergelijk verbod, in combinatie met een civiel verbod, slagvaardiger.