Roep om grensoverschrijdende politiesamenwerking bij opsporen

Onlangs vond onder leiding van de Nederlandse politie de tweede editie van het Police Expert Network on Missing Persons (PEN-MP) plaats in Delft.

Het PEN-MP is een Europees netwerk, waaraan politie-experts uit meer dan 36 EU- en niet EU-landen zijn verbonden. Zij delen expertise over de opsporing van vermiste personen en de identificatie van onbekende doden, wat bijdraagt aan de opsporing bij grensoverschrijdende vermissingen.

Burgernet wordt ingezet bij vermiste personen

Nederland is drie jaar lang voorzitter van dit politienetwerk. De eerste conferentie onder Nederlandse leiding was in december 2023, in Almere, met als thema: Together we care, Together we search. Hierbij lag de focus op de inzet van burgerzoekteams in de zoektocht naar vermiste personen. Dit jaar stond de conferentie in het teken van: Together we care, Together we Investigate, waarbij de nadruk lag op de opsporing, in het bijzonder internationale kindontvoeringen.

Het voorzittende land organiseert de jaarlijkse PEN-MP conferentie; hét moment voor politie-experts en betrokken organisaties om elkaar te ontmoeten, kennis en expertise te delen en met elkaar te praten over verbetering en versnelling van de opsporing van vermiste personen. Om deze reden waren er dit jaar vanuit 36 landen ruim 250 politievertegenwoordigers naar Delft gekomen. De conferentie bood een goed gevuld programma met aansprekende keynote speakers en verschillende expertsessies.

Succesvolle trackathon

Op dag één van de conferentie werd een 'operation room' ingericht in samenwerking met 16 OSINT-specialisten van de Nederlandse politie. Acht PEN-MP landen hadden 33 relevante vermissingszaken aangedragen. Onder het toeziend oog en onder de voorwaarden van het Openbaar Ministerie heeft het OSINT-team zich middels een trackathon op deze zaken gefocust. Baanbrekend, want het team ontdekte meerdere aanwijzingen en loste vier concrete zaken op. Zaken waarin iemand op basis van online beschikbare informatie werd gevonden. Drie van deze vier personen werden levend en wel aangetroffen, terwijl de vierde bleek te zijn overleden.

Erik Verstraten, Netwerk coördinator Meld- en Alerteringsprocessen van het LOEP had de leiding over de trackathon. Verstraten: ‘Het was een goede gelegenheid om onze kennis en kunde over dit soort vermissingszaken te delen. De kracht ligt in snel samenwerken en het gebruik van open sources. Daarnaast kwamen negen bruikbare aanwijzingen boven water, die verder onderzocht kunnen worden. Natuurlijk waren er ook lastiger cases, bijvoorbeeld als de vermissing dateert van vóór het internet. Over deze editie van de trackathon zijn wij in elk geval zeer tevreden."

PEN-MP denktank

Izanne de Wit is president van het PEN-MP. "Politie, waar dan ook, krijgt dagelijks meldingen van vermissingen en vaak gaat het om vermiste kinderen. Zo zijn er meldingen waarbij een gezaghebbende ouder tegen de wil van de andere gezaghebbende ouder het kind meeneemt naar het buitenland. Dan is het zaak dat de politie, indien het kind en de ontvoerder nog onderweg zijn, de ontvoering stopt. Hoe doen wij dit? Zijn wij snel genoeg? Welke opsporingsmogelijkheden zijn er? Wat als het kind de grens wordt overgenomen? Allemaal vragen die wij met behulp van de experts verbonden aan het PEN-MP proberen te beantwoorden."

Europese projecten

De Nederlandse politie heeft, met behulp van het Internationale Samenwerkingsfonds, het initiatief kunnen nemen voor twee Europese projecten. Het eerste is een samenwerking met de Hanze Hogeschool Groningen. Die doet onderzoek naar de verschillende protocollen van kindvermissing en/of kinderontvoering binnen de landen die aan het PEN-MP zijn verbonden. Het project moet een interactieve gids opleveren, waarbij opsporingsdiensten snel van een ander land weten welke maatregelen zij kunnen nemen bij een kindontvoering of -vermissing. Het tweede project is een samenwerking met de Hogeschool van Amsterdam. Die maakt voor alle PEN-MP-landen een handboek met de werkwijzen en protocollen rond het identificeren van onbekende doden.

Kennis en expertise

Izanne de Wit: "Als politiediensten hebben wij te maken met grensoverschrijdende vermissingen. Dan is het cruciaal dat diensten en experts in de opsporing van vermiste personen elkaar weten te vinden. Het PEN-MP netwerk bestaat uit deze politievertegenwoordigers. Zij komen uit de Europese Unie en Schengen-gelieerde landen en agentschappen, zoals Europol en Interpol. Het PEN-MP vraagt ook advies aan organisaties in het werkveld van opsporing van vermiste personen en die veel kennis en expertise hebben", besluit De Wit.

PEN-MP 2025

Het volgende PEN-MP-congres staat gepland voor december 2025. De conferentie is dan in Amsterdam en heeft als thema 'Together we Care, Together we Identify'.