VU-onderzoeker: begin morgen met schrappen btw groente en fruit

De overheid kan “morgen al beginnen” met het schrappen van de btw op groente en fruit, door te bepalen wat in elk geval als groente en fruit kan worden gezien.

Dat zei Jutka Halberstadt, universitair docent kinderobesitas aan de Vrije Universiteit Amsterdam zaterdag op Wereld Obesitas Dag. Vooralsnog buigt een commissie zich over het kabinetsplan om de btw te schrappen, omdat duidelijk moet worden of tomatensaus bijvoorbeeld wel of geen groente is.

“Geen taks op groente en fruit lijkt lastig. Je kunt ook denken: we beginnen met wat overduidelijk groente en fruit is, en gaan dat morgen regelen”, zegt ze. Volgens Halberstadt, die samen met collega-wetenschapper Jaap Seidell diverse boeken over voeding uitbracht, is er onvoldoende politieke wil om zo’n maatregel te nemen die burgers gezonder kan maken. “Die onwil gaat ten koste van de kwaliteit van leven van de burgers en ook hun productiviteit. Je wilt welbevinden van de bevolking, die traagheid helpt daar absoluut niet bij.”

Het huidige kabinet stelde in het regeerakkoord voor de btw op groente en fruit per 2024 helemaal te schrappen. Daarvoor moet wel eerst bepaald worden wat groente en fruit nu precies is. De uitkomsten van dat onderzoek worden binnenkort verwacht. Op basis hiervan bepaalt de overheid of bestaande btw-regels worden aangepast.

Ook gemaakte afspraken over roken, alcohol en overgewicht in het Nationaal Preventieakkoord uit 2018 zijn nog “niet genoeg”, zegt ze. “De inkt van dat akkoord was nog niet droog, of uit de analyse van het RIVM van de maatregelen in het akkoord bleek al dat ze onvoldoende zijn om de doelen te halen.” De overheid zou dan ook het bedrijfsleven “extra regels” moeten opleggen, vindt ze.

Overgewicht kan leiden tot obesitas, een chronische ziekte. Obesitas kan weer leiden tot talloze andere ziekten, zoals kanker en hart- en vaatzieken.

Ook noemt Halberstadt het “onbestaanbaar dat we water naar de zee aan het dragen zijn” in de strijd tegen overgewicht en obesitas, zoals door “het toestaan van een overvloed aan reclames voor dikmakende producten en de continue beschikbaarheid van overheerlijk goedkoop ongezond voedsel”.

Halberstadt merkt op dat er weliswaar een mentaliteitsverandering over gezondere voeding gaande is, maar dat die nog niet snel genoeg gaat. “En die bereikt sneller de mensen in hogere sociale economische posities, waardoor verschillen in gezondheid tussen arm en rijk groter worden.”