Werken met kerst en vrij met Keti Koti: aantal cao's met afspraken daarover stijgt

Niet iedereen wil vrij zijn tijdens kerst. Het aantal cao's waarin afspraken zijn opgenomen over werken tijdens officiële feestdagen neemt toe, ziet werkgeversorganisatie AWVN.

Werknemers kunnen ervoor kiezen om tijdens kerst te werken en die vrije dag tijdens bijvoorbeeld Keti Koti of de islamitische viering Eid al-Fitr in te zetten. De AWVN spreekt van "een gestadige trend".

Nederland kent een aantal officiële feestdagen. Behalve nieuwjaarsdag, Koningsdag en Bevrijdingsdag zijn dat christelijke feestdagen. En dat terwijl niet iedereen Kerstmis, Pasen of Pinksteren wil vieren. Bedrijven kunnen afspraken over feestdagen maken met werknemers via cao's. De Algemene Werkgeversvereniging Nederland (AWVN) schat in dat er zeker honderd van zulke regelingen zijn, op een totaal van circa zevenhonderd cao's. Zo kwamen er afgelopen jaar negentien nieuwe afspraken over werken tijdens de feestdagen bij.

De vereniging deelt de cao-tekst van een branche in de groothandel, waarin staat dat voor moslims en hindoes de mogelijkheid bestaat om maximaal twee christelijke feestdagen in te ruilen voor feestdagen van een andere religie. In de cao-tekst van een voedselfabrikant die de vereniging aandraagt, staat dat niet-christelijke werknemers "niet belemmerd worden indien zij vakantiedagen of onbetaald verlof willen opnemen op voor hen van toepassing zijnde feestdagen". In de tekst worden de islamitische feesten Eid al-Fitr en Eid al-Adha en de hindoeïstische vieringen Holi en Divali als voorbeeld genoemd.

Goed overleg

Behalve in cao's kunnen dergelijke regelingen volgens de AWVN ook worden vastgelegd in arbeidsvoorwaardenregelingen of in losse afspraken binnen bedrijven. Een woordvoerder van IKEA zegt dat werknemers van de meubelgigant het vooral op die laatste manier regelen. IKEA heeft ook een officiële regeling waarin staat dat mensen christelijke feestdagen kunnen uitwisselen voor niet-christelijke feestdagen, maar volgens de woordvoerder doen werknemers dit meestal binnen teams in goed overleg. Van de regeling zelf wordt daardoor niet zoveel gebruikgemaakt. "Maar dat wil dus niet zeggen dat de behoefte er niet is."

IKEA is op sommige officiële feestdagen gesloten, zoals eerste kerstdag. Een werknemer die toch graag wil werken, wordt die week dan alsnog volledig ingeroosterd op de andere dagen. De vrije dag waar hij of zij recht op heeft, kan dan elders in het jaar alsnog worden ingezet. "Bijvoorbeeld tijdens Keti Koti."