Zuidzone heeft positieve impact in Geleen-Zuid

Bewoners die deelnemen aan het sociaal-artistieke project ZuidZone in Geleen-Zuid, voelen zich meer gehoord en gezien, zijn sterker betrokken bij hun wijk en beschikken over een groeiend zelfvertrouwen.

Daarmee voldoet ZuidZone aan de doelstelling om de leefbaarheid en sociale cohesie binnen Geleen-Zuid te versterken. Dit blijkt uit het recent gepubliceerde onderzoek 'Je bent eigenlijk sterker dan je denkt', uitgevoerd door dr. Sarah Willard van Zuyd Hogeschool, vanuit de Werkplaats Sociaal Domein Zuyd.

Binnen ZuidZone is een groep Laagland-makers actief in de wijk om samen met bewoners theater en andere kunstuitingen te maken en te presenteren. Het project is in 2021 ontstaan vanuit een partnerschap tussen theatergezelschap Het Laagland en woningcorporatie ZOwonen, met ondersteuning van onder meer het Fonds voor Cultuurparticipatie.

‘Je bent eigenlijk sterker dan je denkt’ betreft een narratief onderzoek. Willard interviewde zeven wijkmakers, bewoners die betrokken zijn bij ZuidZone. Daarbij stond de vraag centraal: Hoe gaat het met wijkmakers na deelname aan ZuidZone en in hoeverre heeft deelname impact op hun leven (en meer specifiek hun welbevinden, onderlinge verbinding en maatschappelijke- en cultuurparticipatie)? Het onderzoek komt tot vier kernbevindingen. De laagdrempelige aanpak van ZuidZone zorgt voor vertrouwen en een soepel contact met wijkbewoners. Wijkmakers voelen zich door deelname vaak meer betrokken bij de wijk en het lokale leven. Naast het doorbreken van een sociaal isolement hervinden deelnemers hun zelfvertrouwen bij ZuidZone door de erkenning en sociale waardering van de theatermakers. In het rapport zegt een van de wijkmakers: “Het Laagland heeft ons weer betrokken bij het leven. (...) Wat mij betreft blijven ze nog tien jaar.”

Geleen-Zuid is een wijk die de nodige uitdagingen kent en een meerjarige ingrijpende renovatie ondergaat. Vanuit een appartement in een van de sloopflats in de wijk is een groep Laagland theatermakers en andere kunstenaars actief in de wijk. Zij ontmoeten bewoners en ontwikkelen samen met hen artistieke concepten, onder andere rond het thema Thuis. Wijkbewoners worden zo wijkmakers die hun verhaal delen in een voor hen passende artistieke vorm, zoals een theatermonoloog, een podcast of een beeldende expositie. Inmiddels is een groep van 50 wijkmakers ontstaan die voor of achter de schermen deelneemt aan ZuidZone-activiteiten en is de connectie met professionele organisaties in de wijk verder uitgebouwd.

“Dit onderzoek laat zien dat ZuidZone werkt en dat versterkt ons in de overtuiging dat onze missie ‘theater waar je van groeit’ juist ook buiten de theaterzaal een belangrijke werking heeft”, aldus algemeen Laagland-directeur Simone Mager. “Aan het succes van ZuidZone ligt naast de enorme toewijding van onze makers – professionele makers én wijkmakers – ook een unieke samenwerking met woningcorporatie ZOwonen ten grondslag. Internationaal zijn er meer fantastische voorbeelden van de impact van kunst en cultuur in het sociale domein, maar deze meerjarige wijkaanpak en intensieve verbintenis tussen een theatergezelschap en corporatie is echt uniek.”

Met de ambitie om de werkwijze van ZuidZone structureel te verankeren, blijft Het Laagland samen met ZOwonen tot 2028 in Geleen-Zuid actief. In de komende jaren staat naast het doorontwikkelen van het programma en het verder uitvouwen van de gemeenschap van wijkmakers ook de overdracht van de werkwijze naar ZOwonen en andere partijen actief in de wijk centraal. Tom van Vliet, directeur Maatschappelijk Presteren bij ZOwonen: “Samenwerkingen als deze beginnen met geloof en passie. Belangrijk dat de wetenschap nu ook aantoont dat het wérkt. Wijken als Geleen-Zuid en haar mensen verdienen deze aandacht. En daarom ben ik dankbaar dat we weer vier jaar vooruit mogen.”