Het omgevingsrecht regelt alles omtrent de fysieke leefomgeving, de ruimte waarin we leven. Het zijn regels die moeten zorgen voor een veilige en prettige omgeving om in te wonen en te werken.
Deze regels gaan onder andere over hoe we omgaan met natuur, milieu, bouwen en wonen. De regels zijn voor iedereen belangrijk. Bij het nemen van overheidsbeslissingen die gaan over de fysieke leefomgeving moet worden afgewogen welke gevolgen nog acceptabel zijn voor o.a. het woon- en leefklimaat, de natuur, het water, de bodem, de lucht, het geluidsniveau. Denk bijvoorbeeld aan het verlenen van een vergunning voor een woningbouwproject of de uitbreiding van een bedrijf. Omgevingsrecht is een specialistisch vakgebied. De vele regels maken het soms ingewikkeld om snel te kunnen starten met de bouw of de realisatie van een project. Bovendien veranderen de regels vaak.
Op 1 januari 2024 ging weer een nieuw jaar van start, zoals altijd op de eerste dag van het nieuwe jaar. Echter, voor het omgevingsrecht is deze jaarwisseling bijzonder want op 1 januari 2024 is de Omgevingswet in werking getreden. De Omgevingswet komt in de plaats van 26 bestaande wetten met regels over de fysieke leefomgeving en activiteiten die gevolgen hebben voor de fysieke leefomgeving. Deze stelselwijziging behoort tot de grootste wetgevingsoperaties in Nederland en heeft grote gevolgen voor de praktijk.
De Omgevingswet biedt kerninstrumenten om overheidsinstanties te helpen de leefomgeving zo optimaal mogelijk te gebruiken en te beschermen. Een van deze kerninstrumenten is de omgevingsvisie, de opvolger van de structuurvisie onder de Wet ruimtelijke ordening. In de omgevingsvisie zegt de gemeente hoe zij het leefgebied wil gaan ontwikkelen. Die keuzes werkt zij uit in haar omgevingsplan. Het omgevingsplan is een ander belangrijk kerninstrument van de Omgevingswet dat regels voor de fysieke leefomgeving bevat. Bij het in werking treden van de Omgevingswet heeft iedere gemeente direct, van rechtswege een omgevingsplan voor het hele grondgebied gekregen. Dit omgevingsplan vervangt alle gemeentelijke bestemmingsplannen en beheersverordeningen. Het omgevingsplan heeft een veel groter toepassingsbereik dan het bestemmingsplan. Het bestemmingsplan gaat in hoofdzaak over ruimtelijke ordening. In het omgevingsplan daarentegen worden tevens veel (meer) milieuaspecten geregeld.
Gemeenten krijgen onder de Omgevingswet meer ruimte om eigen ambities lokaal te vertalen; zij hebben de nodige vrijheid om te bepalen of en waarover ze regels opnemen in hun omgevingsplan. Dat betekent meer verschillen tussen gemeenten, maar ook meer maatwerk. Zo kunnen er gemakkelijker keuzes worden gemaakt die ook bijdragen aan de doelstellingen en ambities die bij die gemeente passen en nodig zijn.
Binnenkort volgt meer informatie over diverse deelonderwerpen van de Omgevingswet. Heeft u nu al een vraag over de in werking getreden Omgevingswet? Neem dan gerust contact op met KampsVanBaar Advocaten (telefonisch 046-420 56 60 of per e-mail [email protected]).
