In het transport wordt nog wel eens gebruik gemaakt van een commanditaire vennootschap (CV). Wat is dit?
Een CV is een bijzondere rechtsvorm die is gebaseerd op een samenwerking tussen twee of meerdere personen die een samenwerkingsovereenkomst zijn aangegaan. Een CV heeft geen rechtspersoonlijkheid zoals bijvoorbeeld een B.V. of een N.V. Wel heeft de CV een eigen vermogen. Een CV bestaat uit een of meerdere beherende vennoten en een of meerdere commanditaire vennoten, ook wel stille vennoten genoemd. De CV heeft trekken van een V.O.F. De mogelijkheid van een stille vennoot bestaat bij de V.O.F. niet.
Een belangrijk verschil tussen de beherende vennoten en de stille vennoten is de aansprakelijkheid voor schulden van de CV.
De privé aansprakelijkheid van stille vennoten voor de schulden van de CV is gemaximeerd. Zij zijn maximaal aansprakelijk tot het bedrag dat zij hebben ingebracht. Voor de stille vennoot geldt een beheersverbod. De stille vennoot mag alleen optreden als geldschieter. Voor het overige moet hij zich stil houden en zich vooral niet (intensief) bemoeien met de bedrijfsvoering van de CV. Doet hij dit toch dan is het gevolg dat hij privé aansprakelijk is voor alle schulden van de CV.
Beherende vennoten zijn echter privé aansprakelijk voor alle schulden van de CV. Als er meerdere beherende vennoten zijn dan zijn zij hoofdelijk aansprakelijk. Dat betekent dat een schuldeiser iedere beherende vennoot kan aanspreken voor de gehele schuld.
Voor welke schulden is een beherende vennoot aansprakelijk?
Deze vraag is met name interessant voor de degene die als beherend vennoot tot een reeds bestaande CV toetreedt.
De wettelijke regels voor CV’s zijn summier en bepaald niet recent. Het Wetboek van Koophandel dateert van 1838 en de daarin opgenomen regels voor CV’s zijn in die tijd nauwelijks gewijzigd. Het wetsvoorstel Personenvennootschappen – waarin de regels voor onder meer de CV aanzienlijk zouden veranderen – is na jaren werk en uitstel in 2011 ingetrokken. We zijn dus nog altijd geregeld afhankelijk van de rechtspraak om oplossingen te geven voor niet geregelde situaties of onduidelijke gevallen. Medio maart 2015 heeft de Hoge Raad zich uitgesproken over de vraag voor welke schulden de beherend vennoot aansprakelijk is (voor de liefhebbers: ECLI:NL:HR:2015:588).
De uitspraak ging over een vordering van het pensioenfonds in het vervoer.
De Hoge Raad kijkt eerst naar het moment waarop deze vordering ontstaat. Dat is volgens de Hoge Raad niet het moment van aanmelding bij dat pensioenfonds of op het moment van oplegging van de aanslag. De vordering ontstaat op het moment dat de werkgever (de CV) voldoet aan de voorwaarden voor verplichte deelneming.
De beherende vennoot die door het pensioenfonds in privé wordt aangesproken tot betaling, is toegetreden tot de CV nádat de vordering van het pensioenfonds is ontstaan.
Is de beherende vennoot dan toch hoofdelijk aansprakelijk?
De Hoge Raad kijkt eerst naar de strekking van de hoofdelijke aansprakelijkheid. Deze is bedoeld om schuldeisers van de CV te beschermen. Die bescherming is nodig als het ondernemingsvermogen van de vennootschap ontoereikend is. De schuldeiser kan dan achter het vermogen van de vennoten zelf aan.
Vervolgens bekijkt de rechter of het wel eerlijk is dat de schuldeisers er met een nieuwe beherend vennoot een verhaalsmogelijkheid bij krijgen. Voordat de nieuwe vennoot toetrad, hadden de schuldeisers namelijk alleen de oude vennoot als aansprakelijke en daar komt nu de nieuwe vennoot bij, ook als de oude vennoot terugtreedt. Daarvoor bestaat een goede grond. De schuldeisers hebben namelijk gehandeld met een vennootschap waar de vennoten persoonlijk voor instaan. Bovendien is de rechtszekerheid gediend als niet in ieder geval precies moet worden vastgesteld wanneer de verbintenissen zijn ontstaan.
Het belang van de schuldeisers weegt dus zwaar. Als hun vorderingen op de vennootschap niet betaald worden, kunnen zij deze verhalen op de vennoten die beherend vennoot waren op het moment van het ontstaan van de vorderingen of het daarna geworden zijn.
De toetredende vennoot moet dus voor zichzelf zorgen. Hij zal moeten zorgen dat hij inzicht krijgt in de schuldpositie en kan met de andere vennoten afspraken maken over de verdeling van eventuele aansprakelijkheden.
Bij toetreding tot een CV zal de nieuwe vennoot dus verder moeten kijken dan alleen de crediteurenlijst.
Voor vragen kunt u contact opnemen met mr Jeroen van Baar of mr Ingrid van Rooij, advocaten bij KampsVanBaar Advocaten in Sittard.
