Onlangs heeft de Eerste Kamer ingestemd met een wetsvoorstel dat onbeperkt spreekrecht in de rechtszaal mogelijk maakt voor slachtoffers van ernstige misdrijven.
Slachtoffers mogen vanaf 1 juli 2016 ook zeggen wat ze vinden van de schuld van de verdachte en wat de straf zou moeten worden. Zij hoeven zich dus niet meer te beperken tot hetgeen het misdrijf voor hen persoonlijk betekent. Slachtoffers krijgen dus letterlijk en figuurlijk meer te zeggen.
Voordat het wetsvoorstel werd aangenomen, konden rechters slachtoffers vaak geen of weinig ruimte bieden om over de straf (strafmaat) te spreken. In de praktijk bleek dat het per rechtbank of zelfs per rechter verschilde of aan slachtoffers ruimte werd geboden om over meer en andere zaken te praten dan alleen maar over de gevolgen van het misdrijf en de schade. Om aan die verschillen een einde te maken en om tegemoet te komen aan de behoefte van veel slachtoffers om hun hele verhaal te kunnen vertellen op de terechtzitting is er nu een uitbreiding van het spreekrecht gekomen.
Het uitgebreide spreekrecht is niet onomstreden. Met name (strafrecht)advocaten menen dat een rechtszaak in eerste instantie moet gaan om het vaststellen van de schuld. Pas als de verdachte schuldig wordt bevonden door de rechtbank is er een dader. Door slachtoffers te laten praten over het bewijs en de straf wordt er eigenlijk al gesproken over een dader, terwijl het (nog) gaat om een verdachte. Een ander probleem kan liggen in het gegeven dat een slachtoffers ineens in de getuigenbank terecht kan komen als zij een uitgebreidere verklaring gaan geven. Op radio1 is er onlangs over dit onderwerp gediscussieerd tussen een strafrechtadvocaat en een slachtofferadvocaat. U kunt dit fragment beluisteren via deze link.
Slachtoffers krijgen dus een nog prominentere rol in een strafzaak. Dit betekent ook dat zij nog beter geïnformeerd, geadviseerd en begeleid dienen te worden. De officier van justitie kan dit doen in een slachtoffergesprek, maar ook de slachtofferadvocaat kan hier een belangrijke rol spelen. Immers, als een slachtoffer iets wil kunnen zeggen over het bewijs en de aard en hoogte van de straf is het van belang dat het slachtoffer ook weet wat er allemaal belangrijk is in de bewijsvoering, wat hij of zij kan verwachten tijdens de behandeling op de terechtzitting en welke factoren allemaal van belang zijn voor de rechter bij het bepalen van het vonnis. Voorkomen moet worden dat slachtoffers teleurgesteld raken omdat de uitspraak van de rechter (flink) afwijkt van hetgeen slachtoffers hebben voorgesteld.
KampsVanBaar Advocaten in Sittard helpt u hierbij graag.
