Auteur Wim Donners laat in Dossier Entgen Luijten ‘De heks van Limbricht’, een uitgave van de Stichting Monografieën uit het Land van Sittard, een verrassend nieuw licht schijnen op het verhaal van Entgen Luijten.
“Het verhaal van Entgen, de heks van Limbricht, dat kennen we toch allemaal?” Kennelijk niet het hele verhaal, want Donners stelt in de 200 pagina’s tellende publicatie aan de hand van recent onderzoek van het originele procesdossier vast dat het proces van meet af aan (eerste publicatie 1903) verkeerd is weergegeven. Daarna heeft elke auteur deze publicatie slechts (selectief) gekopieerd, vervormd en aangevuld met fictieve elementen.
Een cruciale bevinding van het onderzoek is dat Entgen zich zèlf meldde bij de autoriteiten. Ze wilde van alle verdenkingen verlost worden, daartoe gevangengezet worden, de waterproef ondergaan of desnoods gemarteld worden. Het dossier bevat nog tal van andere, niet eerder beschreven, details en personen die wel van belang zijn om het proces te begrijpen.
Waarom werd dit proces überhaupt gevoerd en wat hadden de vier juristen die in een Sittards logement bij elkaar kwamen samen te bedisselen? De moord op Entgen wordt in het algemeen als een justitiële moord gezien. Maar is dat logisch en zijn daarvoor alternatieve verklaringen? Hoe verliep de afwikkeling van de nalatenschap van Entgen? Breder onderzoek van andere Limbrichtse archiefstukken geeft het antwoord op de vraag of Entgen en haar man Jacob Bovendeert een rol speelden bij de kasteelplunderingen in 1650, en ook hoe het afliep met Jacob. Uit die archiefstukken blijkt hoe Entgen eerder al eens een smaadproces voerde tegen een dorpsgenoot die haar voor heks uitgemaakt had; ze geven een beeld van hoe het dochter Grietchen verging na de dood van haar moeder en wat er met het huis van Entgen gebeurde.
Om het proces goed te kunnen duiden beschrijft het boek ook de ontwikkeling van de heksenvervolgingen, toegespitst op Rijn- en Maasland, evenals de voor het proces relevante juridische context. Het boek bevat ook de nodige genealogische gegevens. Niet alleen van het voorgeslacht van Entgen, maar ook over haar nageslacht. Genealogisch onderzoek was nodig om enkele bij het proces betrokken personen te identificeren, met nooit eerder beschreven uitkomsten. Tot slot wordt een hoofdstuk gewijd aan hoe het verhaal van dit proces vanaf 1903 tot 2022 evolueerde.
Het boek bevat de volledige transcriptie – waar nodig vertaald – van het procesdossier zodat de lezer zich desgewenst zelf een mening kan vormen over het verloop van deze zaak.
Dossier Entgen Luijten ‘De heks van Limbricht’ wordt op 6 november gepresenteerd. Het boek is de 26e monografie die door de Stichting Monografieën uit het Land van Sittard wordt uitgebracht en is te koop voor 26 euro (exclusief 5 euro verzendkosten). U kunt het boek aanschaffen door 26 (of 31 euro inclusief verzendkosten) over te maken op bankrekeningnummer NL37RABO0187634831 ten name van Stichting Monografieën uit het Land van Sittard (BIC: RABONL2U). Stuur na uw betaling een e-mail naar [email protected] met daarin uw naam en (verzend)adresgegevens. Ter bevestiging van uw betaling ontvangt u een antwoordmail. Vervolgens wordt het boek zo spoedig mogelijk na verschijning aan u toegezonden. Kiest u niet voor bezorging, dan ontvangt u bericht over wanneer u het boek kunt afhalen bij boekhandel Krings (Brandstraat 23, Sittard).
