Door klimaatverandering neemt de kans op wateroverlast door extreme buien toe.
Om dit effectief aan te pakken voor de langere termijn, is het essentieel om rekening te houden met klimaatontwikkelingen. Nieuwe overstromingskaarten helpen hierbij. Deze kaarten laten zien waar in Limburg overstromingen kunnen ontstaan door extreme neerslag (pluviale overstromingen) of hoge waterstanden in de beken (fluviale overstromingen). Ze geven ook inzicht in de risico’s op schade voor bebouwing, infrastructuur en landbouw. Daarnaast worden de veiligheidsrisico’s tijdens overstromingen inzichtelijk gemaakt. Zoals gevaar voor voertuigen, voor mensen op straat of instortingsgevaar voor gebouwen. Met name in Zuid-Limburg kunnen door hoogteverschillen hoge stroomsnelheden ontstaan. Dit kan leiden tot gevaarlijke situaties.
De nieuwe overstromingskaarten zijn ontwikkeld door Waterschap Limburg op verzoek van het programma Waterveiligheid en Ruimte Limburg (WRL). Bij de kaarten hoort een document met handelingsperspectieven om minder kwetsbaar te zijn voor extreem weer en schade te voorkomen. Het nieuwe waterbeeld biedt een eenduidig referentiepunt voor de uitwerking van maatregelpakketten per stroomgebied. Het draagt ook bij aan het vergroten van het waterbewustzijn bij bewoners. Verder wordt het gebruikt bij de ontwikkeling van nieuw beleid (bijvoorbeeld de Provinciale Omgevingsvisie) en bij de advisering door het waterschap.
Om de impact van extreem weer te verkleinen, zijn verschillende maatregelen mogelijk. Bij de bouw van nieuwe woningen kan bijvoorbeeld gedacht worden aan een verhoogde entree of het hoger plaatsen van elektrische installaties. In gebieden met een verhoogd overstromingsrisico kan het bouwen op palen of terpen uitkomst bieden. Bestaande woningen in deze gebieden kunnen beter beschermd worden met noodvoorzieningen zoals waterschotten. Verder zijn er maatregelen mogelijk om water beter vast te houden in de bodem. Voor stedelijke en landelijke gebieden kan ook gedacht worden aan het bergen van water, waardoor er minder water kan afstromen.
Door klimaatverandering zullen extreme buien, regenwateroverlast en overstromingen toenemen. De overstromingskaarten tonen een waterbeeld dat volgens een klimaatprognose van het KNMI in 2100 eens per 100 jaar kan voorkomen (T100/2100). Dat is een kans van 1% per jaar. In het huidige klimaat is de kans op zulke overstromingen kleiner en komt dit gemiddeld eens per circa 500 jaar voor. Dit is ongeveer vergelijkbaar met wat in juli 2021 in Valkenburg is gebeurd.
De overstromingen in de zomer van 2021 maakten duidelijk dat er meer moet gebeuren om Limburg beter bestand te maken tegen extreme neerslag. Hiervoor is het programma Waterveiligheid en Ruimte Limburg (WRL) gestart. In WRL werken de Limburgse gemeenten, Waterschap Limburg, Provincie Limburg en het Rijk samen om Limburg beter voor te bereiden en te beschermen tegen wateroverlast.
Bekijk de module wateroverlast en waterveiligheid op www.wachtnietopwater.nl/waterkaarten.
Bron: Provincie Limburg