Alaaf! & Heil Hitler! Carnaval in crisis, oorlog en vrijheid

23 nov , 17:00 • Exposities

Jocus museum

Zanger en Prins Funs van Grinsven vond in 1945 onder het puin van zijn ouderlijk huis zijn prinsenmantel terug

“De geest van de zotheid waait ook onder de moeilijkste omstandigheden waar hij wil.” Zo koosj me laeze in de Limburgse gezèt De Nieuwe Koerier in fibberwari 1944.

(Nederlands hieronder)

In de jaore 30 en 40 van de 20ste eeuw bevónj Vastelaovend zich in zjwaor waer. Mer ’t hoogfees van vastelaovend góng door en kreeg in dees duuster tieje zelfs eine nujen impuls.Belaef dat in de tentoonsjtèlling Alaaf! & Heil Hitler! Carnaval in crisis, oorlog en vrijheid in ‘t Vrijheidsmuseum van 11 dec 2025 pès 11 aug 2026.

Nazi’s belachelik make

Dees expositie brink de gesjichte van vastelaovend in beeld veur, ónger en nao de Tweede Waereldoorlog in rood-gael-gruin kleure. In Dutsjlandj perbeierde de nationaalsocialiste ’t volksfees te gebroeke veur propaganda, in Nederlandj wou de Kirk vastelaovend verbeije en in anger lenj woort vastelaovend aangegrepe óm de nazi’s belachelik te make. Ónger de bezètting moch me koum äöpelik viere en me zaet zelfs dat in de oorlogsjaore gaaroets geine vastelaovend gevierd zou zeen.

Niks is minder waor zo es bliek oet gans get foto’s en verhaole. ’t Fees góng door, achter gesjlaote deure en sóms zelfs oppe sjtraot. Nao d’n oorlog laefde de vastelaovend op wie noots eerder én tegeliek verangerde gans get aan dit eeuwenawwe fees. En nao d’n oorlog waor ’t de Zittesje Vastelaovesvereiniging De Marotte die es eesjte ein handj van vrundjsjap oetsjtouk nao hun Dutsje naobesj.

Collectie ter besjikking

Bizunjer zeen neit allein de verhaole, mer ouch de unieke beelde en historische objecte die me in die tentoonsjtèlling kènt zeen. Musea en vereiniginge oet ónger angere Kölle, Basel, Wenen Venlo, Den Bosch, Remunj, Kirkrao, Mesjtreich, Zittert en Bergen op Zoom sjtèlle topsjtökker oet hun collectie ter besjikking aan ’t Vrijheidsmuseum.

Zo kènt me de sjteek zeen van de eesjte Prins Carnaval van Remunj nao d’n oorlog (Prins Rein I mit zien liefsjpreuk ‘V’r laeve nog, waem duit ós get…’), óntwerpe van Oeteldonkse vastelaoveswages en unieke video's van de optochte door ’t Stedje van Lol en Plezeer' van veur en nao d’n oorlog. Centraal in de zaal sjteit eine enorme replica van de lantaer dae in 1933 in Basel woort geboewd óm d’n draak te sjtaeke mit Hitler.

Alaaf! & Heil Hitler! Carnaval in crisis, oorlog en vrijheid’ is ein tentoonsjtèlling die uch pak, uch raak en eur (vastelaoves)hart sjneller deit sjlaon. Te zeen in ‘t Vrijheidsmuseum in Groesbeek vanaaf 11 december 2025 pès 11 augustus 2026.

Locatie: Vrijheidsmuseum, Wylerbaan 4, 6561 KR Groesbeek
Datum: 11 december 2025 pès 11augustus 2026
Informatie: 024-3974404 of per mail nao [email protected]
Website: vrijheidsmuseum.nl

Carnavalstentoonstelling in het Vrijheidsmuseum

“‘De geest van de zotheid waait ook onder de moeilijkste omstandigheden waar hij wil.”

Zo was te lezen in de Limburgse krant De Nieuwe Koerier in februari 1944. In de jaren 30 en 40 van de 20ste eeuw stond de Vastelaovend onder zware druk. Maar het feest der feesten ging door en vond in donkere tijden zelfs een nieuwe impuls.

Beleef het in de tentoonstelling Alaaf! & Heil Hitler! Carnaval in crisis, oorlog en vrijheid in het Vrijheidsmuseum van 11 dec 2025 t/m 11 aug 2026.

Nazi's belachelijk maken

De expositie brengt de geschiedenis van carnaval voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog in rood-geel-groene kleuren in beeld. In Duitsland trachtten de nationaalsocialisten het volksfeest te gebruiken als propaganda, in Nederland wilde de geestelijkheid het carnaval uitbannen en in andere landen werd carnaval aangegrepen om de nazi's belachelijk te maken. Tijdens de bezetting mocht er nauwelijks openbaar gevierd worden en het verhaal gaat dat er helemaal geen carnaval zou zijn geweest tijdens de oorlogsjaren.

Niets is minder waar, tonen de talloze foto’s en verhalen. Het feest ging door, achter gesloten deuren en soms zelfs op straat. Na de oorlog leefde het carnaval op als nooit tevoren, én veranderde er veel aan het oeroude feest. En het waren na de oorlog de Nederlandse carnavalsverenigingen die als eerste de hand der vriendschap reikten naar hun Duitse buren.

Collecties ter beschikking

Bijzonder zijn niet alleen de verhalen, maar ook de unieke beelden, video’s en historische objecten die in de tentoonstelling te zien zijn. Musea en verenigingen uit onder andere Keulen, Basel, Wenen, Venlo, Den Bosch, Roermond, Kerkrade, Sittard, Maastricht en Bergen op Zoom stellen pareltjes uit hun collectie ter beschikking aan het Vrijheidsmuseum. Zo zijn er de steek van de eerste naoorlogse prins carnaval in Roermond (Prins Rein I met de lijfspreuk ‘We leven nog, wie doet ons wat’), ontwerpen van Oeteldonkse carnavalswagens en unieke video's van de optochten door het Stadje van Plezier voor en na de oorlog. Centraal in de zaal staat een enorme replica van de lantaarn die in 1933 in Basel werd gebouwd om Hitler te bespotten.

‘Alaaf! & Heil Hitler! Carnaval in crisis, oorlog en vrijheid’ is een tentoonstelling die verrast, ontroert en het (carnavals)hart sneller laat kloppen.

Locatie: Vrijheidsmuseum, Wylerbaan 4, 6561 KR Groesbeek
Datum: 11 december 2025 tot en met 11augustus 2026
Informatie: 024-3974404 of per mail naar [email protected]
Website: vrijheidsmuseum.nl

Mailversie kleurenreconstructie van poster uit 1933 waarop Hitler belachelijk werd gemaakt door carnavalsvereniging Alti Stainlemer in Basel 1933

Vrijheidsmuseum

Kleurenreconstructie van poster uit 1933 waarop Hitler belachelijk werd gemaakt door carnavalsvereniging Alti Stainlemer in Basel 1933

♦♦♦

· Blijf op de hoogte via Facebook, X of via de nieuwsbrief, inschrijven kan ook onderaan deze pagina.

· Lokaal(pers)bericht of evenement insturen? Dat kan via [email protected].

Adverteren op Sittard-Geleen.nieuws.nl? De bezoekersaantallen blijven stijgen, wat onder andere goed is voor de zichtbaarheid van onze adverteerders. Wil jij je naamsbekendheid vergroten?

Wij denken graag met je mee om de reclame-euro zo optimaal mogelijk te besteden. Door lokaal te adverteren op Sittard-Geleen Nieuws tegen een concurrerende prijs! Neem contact op met Paul Storms via de telefoon: 06-22543972 of via de mail: [email protected].

De nieuwsredactie is te bereiken via [email protected].