Al enkele keren is in deze rubriek de houding van de politieke partijen op lokaal niveau ter sprake gekomen. We hebben helaas moeten constateren dat er van enig taalbeleid geen sprake is.
Blijkbaar bestaat er geen interesse, terwijl toch volgens het reeds eerder genoemde Europees Handvest voor streektalen of talen van minderheden (1993) de politieke groeperingen verantwoordelijkheid moeten dragen voor een actief beleid inzake de lokale dialecten.
Zoals gezegd, tot nu toe niets. Maar we gaan ervan uit dat de plaatselijke politiek zich het een en ander niet gerealiseerd heeft; van opzet lijkt me in het geheel geen sprake. Maar wat nu? Het is niet meer dan logisch dat er een beleidsvisie ontwikkeld moet worden op zowel de korte, de middellange als de lange termijn. Natuurlijk moet er eerst een basisvisie ontwikkeld worden, voordat er concreet gesproken kan worden van een beleid. Maar wat is dan die basisvisie? Waarop is die dan gebaseerd?
In feite zijn er twee mogelijkheden. De eerste bestaat hierin dat men het accent legt op het vroegere, het bekende. Op zich is dat een voor de hand liggende keuze: men gaat uit van het bekende, het vertrouwde. Maar daarbij wordt wel over het hoofd gezien dat de tijd, de taalontwikkeling niet heeft stilgestaan! Men promoot in wezen een vroegere, voorbije taalsituatie die nu niet meer levensvatbaar is, want verouderd. Het is in feite – om het oneerbiedig te zeggen – trekken aan een dood paard.
De tweede mogelijkheid bestaat hierin dat wordt uitgegaan van de huidige taalsituatie. Onze dialecten moeten namelijk gepromoot en verstevigd worden om ze, als aspect van de streektaal Limburgs, een vaste en degelijke positie te laten innemen in het totale taalbestel. Alleen vanuit een dergelijke situatie is het mogelijk een evenwichtig beleid te ontwikkelen om het eigen dialect een gezonde basis te verschaffen, teneinde voor de toekomst een reële bestaansmogelijkheid te creëren.
Deze taalvisie nu ligt ten grondslag aan het Europees Handvest. Een lokaal beleid dat uitgaat van deze visie is niet alleen een Sittards, Geleens of Maastrichts beleid, maar in wezen een Europees beleid dat tot doel heeft om onze streektalen/dialecten te bevorderen en in stand te houden.
De lokale partijen dienen zich hiervan in hun keuzes terdege bewust te zijn. Want hun verantwoordelijkheid in dezen is groter dan ze zelf waarschijnlijk vermoeden. Daarbij moet men ook onder ogen durven zien dat het gebruik van de dialecten per generatie minder wordt, zoals uit onderzoek blijkt. Een moderne, tevens op de toekomst gerichte visie is onontbeerlijk!
Een eerste actie in dit kader zou kunnen zijn dat zij, de politieke partijen, zich inzetten om het reeds ontwikkelde gemeentelijk format over de dialecten van Geleen en Sittard te doen opnemen als informatiebron op de website van de gemeente Sittard-Geleen. (zie: www.willydolsstichting.nl onder Dialect Sittard-Geleen)
Wellicht kan deze stichting, gezien haar uitgangspunten gebaseerd op het Europees Handvest, een bijdrage leveren aan het nog te ontwikkelen taalbeleid van onze lokale politieke partijen.
F.W., 27 december 2014
