Alle kandidaten die tijdens komende raadsverkiezingen meedingen naar een raadszetel zijn bekend.
Wie op (14, 15 of) 16 maart wil gaan stemmen heeft keus uit 13 partijen, waarvan 6 lokale partijen en 7 partijen die ook landelijk politiek actief zijn.
De meeste kiezers stemmen op de lijsttrekker van de partij van hun voorkeur, maar natuurlijk gaan er ook heel gericht voorkeurstemmen naar andere kandidaten. Stemmen afkomstig van familieleden, vrienden en bekenden. Hoe groter het netwerk van een kandidaat, hoe groter de kans dat hij of zij op eigen kracht een zetel weet te behalen.
Verkiezingen zijn altijd spannend, zeker voor kandidaten die voor het eerst meedoen aan de raadsverkiezingen. Stel je voor dat – na een intensieve campagne – niemand op je heeft gestemd, of – nog erger – dat je partner zegt op je te zullen stemmen en dat bij de telling blijkt dat je precies één stem hebt gekregen. Die van jezelf… Je moet er niet aan denken. Ook vervelend: op één stem na de kiesdrempel missen en moeten accepteren dat iemand die op een hogere plek op de lijst staat met minder stemmen wel die zetel krijgt.
Wanneer je de lijsten nader bekijkt kom je tot de volgende conclusies: van de 326 kandidaten zijn er tenminste 211 man en 105 vrouw. Tenminste, omdat op de FVD-lijst geen aanduiding m/v is opgenomen bij de namen van de 10 kandidaten. In elk geval is het percentage vrouwelijke kandidaten flink toegenomen ten opzichte van de raadsverkiezingen van 2018: toen was 27 procent van de kandidaten vrouw, nu is dat 32 procent. En voor het eerst in de historie van Sittard-Geleen worden 8 van de 13 lijsten aangevoerd door een vrouw.
Het hoogste aantal vrouwen in absolute zin vind je op de lijsten van SPA en GroenLinks: op beide lijsten staan 15 vrouwen. Voor GroenLinks komt dat neer op 43 procent van de kandidaten en voor SPA op 38 procent. Bij de PvdA staan er precies evenveel mannen als vrouwen op de lijst. Relatief gezien scoort Lokaal Sittard-Geleen-Born wat betreft de verdeling mannen en vrouwen op de kieslijst het beste wat aantal vrouwen betreft: 11 van de 19 kandidaten zijn vrouw (58 procent). De PVV telt slechts 1 vrouwelijke kandidaat (17 procent) en bij het CDA zijn 8 van de 40 kandidaten vrouw (20 procent).
Wat verder opvalt is het forse aantal kandidaten dat SPA op de lijst heeft staan. De huidige eenmansfractie voert 40 kandidaten op, evenveel als het CDA, dat momenteel met 8 zetels in de gemeenteraad zit. Politieke groepering gob (10 zetels in de zittende gemeenteraad) heeft het maximaal toegestane aantal kandidaten (50) op de lijst. De PVV heeft met 6 kandidaten de kleinste lijst. Maar wanneer je kijkt naar het aantal kandidaten uit onze gemeente dan heeft FVD de kleinste lijst, want van de 10 kandidaten komen er slechts 4 uit Sittard-Geleen. En van die vier staan er 3 – de nummers 1, 2 en 3 – ook als kandidaat op een FVD-lijst in een andere Limburgse gemeente.
Volgens de Kieswet mag een kandidaat in een gemeente in maximaal één andere gemeente meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen.
Bij gemeenteraadsverkiezingen hoeft een kandidaat nog niet te wonen in de gemeente, waar hij zich kandidaat stelt. Stelt hij zich bijvoorbeeld kandidaat voor een gemeente, dan mag hij op het moment van kandidaatstelling nog wonen in een andere gemeente.
Deze kandidaat moet dan wel een verklaring van voorgenomen vestiging inleveren. De kandidaat geeft hiermee aan bereid te zijn om te verhuizen als hij wordt gekozen. Een gemeenteraadslid woont uiteindelijk namelijk altijd in de gemeente waarvoor hij als vertegenwoordiger optreedt.
In totaal komen 17 van de 326 kandidaten niet uit Sittard-Geleen. Het betreft 1 van de 35 kandidaten van GroenLinks, 1 van de 31 kandidaten van D66, 1 van de 18 kandidaten van de PvdA,1 van de 40 kandidaten van SPA, 2 van de 27 kandidaten van Stadspartij, 5 van de 24 kandidaten van PUUR Sittard-Geleen en 6 van de 10 kandidaten van FVD.
