Opinie – door Björn Bonten. Binnenkort is het een jaar geleden dat we hoorden over de crisisnoodopvang (CNO) in Sittard-Geleen.
Op 12 juni sluit het complex aan de Zürichstraat zijn deuren. In de tussentijd is er veel gebeurd rondom de opvang. Dat begon met heel lelijke, nare dingen, maar het resulteerde vooral in mooie, fijne dingen.
Zullen we bij het begin beginnen? Zodra de CNO werd aangekondigd, lieten flink wat mensen zich van hun lelijkste kant zien. Er zou overlast komen, en narigheid. De politie ging overbelast worden en mensen die ook maar enigszins in de buurt woonden waren hun hebben en houden niet meer zeker. Zelfs over besmettelijke ziektes werden zorgen geuit. Daarnaast werd er gemeentegeld weggegooid, ten koste van de eigen inwoners, en ging de burgemeester zijn bevoegdheden te buiten. Sittard-Geleen was schijnbaar een ware horrordictatuur geworden. Als we sommige raadsleden moesten geloven tenminste. Er werd zelfs een gang naar de rechter beloofd. (Uiteraard kwam dat er niet van.) Ondertussen werden inwoners nog wat opgehitst. Er kwam een petitie die getekend werd door een hoop anonieme anti-immigratie-aanhangers, niet per se uit onze gemeente.
Ondanks alles werd het toch 12 juni: de opening van de crisisnoodopvang. In de tussentijd hadden inwoners al een kijkje kunnen nemen binnen de omheining. Daar was overduidelijk te zien hoe sober die opvang zou gaan zijn. De klachten van woningzoekenden verdwenen als sneeuw voor de zon. In diezelfde tussentijd hadden zich overigens al talloze vrijwilligers gemeld die het leven van de CNO-bewoners wilden veraangenamen middels activiteiten van sport tot les. Maar het was niet alles pais en vree. In de eerste weken waren er meteen al twee incidenten: onverlaten hadden geprobeerd de schutting in brand te steken. Van buitenaf wel te verstaan. Ik weet niet of ze ooit gepakt zijn, maar het ging in ieder geval niet om bewoners van de opvang.
En nu zijn we dus bijna een heel jaar verder. Er was geen extra politie-inzet nodig. Er is geen lokale schurftepidemie uitgebroken. De veiligheid is niet verslechterd. De samenleving is niet ontwricht. Geen van al die zorgen bleken terecht. Geen. Nul. Alle ophef was voor niks. Wel is er een nieuw probleem: de mensen die nu in Sittard opgevangen worden, moeten ergens anders heen. En op die andere plek begint het circus straks weer opnieuw. Ophef en gedoe, want we willen echt wel dat vluchtelingen worden opgevangen, maar…
Een jaar geleden werden ons voorbeelden uit andere Limburgse gemeenten voorgeschoteld om te laten zien dat er geen gegronde redenen waren om ons zorgen te maken. Dat bleek volslagen terecht. Toch waren er mensen die geloofden (en om het hardst riepen) dat déze asielzoekers wél problemen zouden meebrengen. En waar straks Sittard-Geleen als voorbeeld wordt gebruikt, wordt hetzelfde geroepen, durf ik te wedden. Weer opgehitst door dezelfde partijen en groeperingen die hebben ontdekt dat dit een briljante manier is om legitiem te lijken: Je maakt mensen eerst van alles wijs zodat ze bang worden, en vervolgens bevestig je die angsten en probeer je de enige te zijn die “de stem van het volk” vertegenwoordigt. Dat hoeft allemaal niet gebaseerd te worden op waarheid of eerdere ervaringen. Liever niet zelfs. Dat maakt alles maar complex. Ophef, puur om de ophef, is veel handiger.
Gelukkig zijn er tussen de mensen die het nu juist vervelend vinden dat “onze” vluchtelingen moeten vertrekken ook mensen die zich in 2023 nog voor het karretje van de volksmenners hadden laten spannen. En gelukkig waren er al die vrijwilligers en al die inwoners die de CNO’ers een warm hart toedroegen. En, waar ze ook heen gaan, die zijn er op de volgende opvangplek weer. Net als de volksmenners en hun (tijdelijke) volgers. Net als alle ophef. Als we, in plaats van onze gastvrijheid, die onnodige cirkel nou eens zouden opheffen.
Björn Bonten
Burgerlid gemeenteraad Sittard-Geleen
Docent maatschappijwetenschappen
Björn Bonten is burgerlid voor D66 van de gemeenteraad Sittard-Geleen en is in het dagelijks leven docent maatschappijwetenschappen.
