Er komt een nationale jeugdstrategie, waarin jongeren inspraak krijgen op beleid rondom thema’s die invloed hebben op hun leven.
Staatssecretaris Maarten van Ooijen van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft hiervoor samen met de Nationale Jeugdraad (NJR) een plan opgesteld, in reactie op een unaniem aangenomen motie. Van Ooijen maakt dat namens meerdere bewindspersonen bekend in een brief aan de Tweede Kamer.
De nationale jeugdstrategie is een domeinoverstijgende langetermijnvisie op thema’s die voor jongeren tussen de 12 en 29 belangrijk zijn. Er worden ook afspraken in meegenomen over de manier waarop jongeren duurzaam en structureel betrokken worden bij het maken van beleid. Van Ooijen’s brief naar de Kamer is ondertekend door minister Karien van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, minister Robbert Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, en mede namens minister Carola Schouten voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen, minister Franc Weerwind voor Rechtsbescherming, minister Hugo de Jonge van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en minister Rob Jetten voor Klimaat en Energie.
Proces en rol NJR
Het belang van een nationale jeugdstrategie werd voor het eerst in 2021 onderstreept door het Jongerenplatform van de Sociaal Economische Raad. In 2023 riep de Tweede Kamer op tot een jeugdstrategie, door het unaniem aannemen van een motie van voormalig CDA-Kamerlid Hilde Palland. Sindsdien heeft het ministerie van VWS samen met andere ministeries nauw samengewerkt met NJR en een plan opgesteld voor de totstandkoming van een nationale jeugdstrategie. De ontwikkeling verloopt in twee fases. In de eerste fase wordt een representatieve jongerenregiegroep samengesteld. Deze groep brengt met jongeren uit het hele land belangrijke thema’s en oplossingen voor jongeren in kaart. NJR heeft samen met andere jongerenorganisaties een actieve rol in het faciliteren van deze betekenisvolle participatie van jongeren. In de tweede fase is het aan een volgend kabinet om keuzes te maken over de concrete maatregelen van de jeugdstrategie en de manier waarop de jeugdstrategie in beleid geïmplementeerd wordt.
Kimberley Snijders (NJR): “De grote problemen waar jongeren mee te maken hebben, onder meer op het gebied van geld, wonen en mentale gezondheid, zijn complex en met elkaar verweven. We kunnen de positie van jongeren alleen structureel verbeteren met een overkoepelende strategie waarbij ministeries met elkaar samenwerken. We pleiten hier vanuit NJR al lang voor en nu gaat het echt gebeuren. Dat is fantastisch. Een absolute mijlpaal voor jongeren. Én een sterke basis voor effectief jongerenbeleid van het nieuwe kabinet.”
Staatssecretaris Maarten van Ooijen (VWS): “Kinderen en jongeren die nu opgroeien hebben te maken met hele prominente problemen, zorgen en uitdagingen. Van klimaat tot veiligheid en van woningmarkt tot arbeidsmarkt, om er maar een paar te noemen. Daarom is het in deze tijd extra belangrijk om jongeren zo goed mogelijk te betrekken bij hoe we als samenleving en politiek bezig zijn met al die vraagstukken. Vandaag is een belangrijke volgende stap in een proces dat er in de komende periode op is gericht om dat voor elkaar te krijgen. Jongeren hebben de toekomst. Hun inbreng en deelname bij het maken van toekomstplannen is dan ook van essentieel belang.”
Opeenstapeling van problemen
NJR stelt dat het van cruciaal belang is dat de positie van jongeren wordt verbeterd, en wijst daarbij op de verslechterde positie van jongeren. Dit blijkt uit verschillende recente onderzoeken over onder andere de financiële moeilijkheden, problemen met huisvesting en de verslechterde mentale gezondheid die jongeren ervaren. Ook maken jongeren zich zorgen over problemen rondom klimaatverandering, onderwijs en jeugdzorg. De meest recente Monitor Brede Welvaart van CBS (15 mei 2024) toont ook een groot verschil tussen generaties, waarbij jongere generaties het steeds minder goed krijgen.
Jongereninspraak in het buitenland
Duitsland, België, Ierland en Litouwen betrekken jongeren al langer structureel bij beleidsvorming. Zo werkt Duitsland sinds 2018 met een jeugdstrategie. Dit resulteerde in 163 concrete maatregelen voor jongeren binnen verschillende gebieden als participatie, onderwijs en klimaat. Ook op Europees niveau wordt het belang van jongereninspraak erkend: door middel van online inspraakrondes en panelgesprekken wil de Europese Commissie jongeren betrekken bij de totstandkoming van beleid.
Over NJR
NJR is de koepel van 35 landelijke jongerenorganisaties en daarmee het grootste jongerennetwerk in Nederland. Wij werken aan een wereld waarin alle jongeren zich thuis voelen, het beste uit zichzelf kunnen halen en positieve impact hebben op elkaar en op hun omgeving. Dagelijks werken en spreken wij met allerlei jongeren. Voor en door jongeren: dat is al jarenlang onze expertise. Wij weten daarom wat er speelt en wat belangrijk is.
