Vraag drie willekeurige dialectsprekers in je omgeving om een even willekeurige tekst van het Nederlands te vertalen in het lokale dialect en gegarandeerd dat je drie verschillende vertalingen terugkrijgt, waarin spelling het kind van de rekening is.
En dat terwijl het Limburgs – en haar verschillende dialecten – op Europees niveau officieel wordt erkend als streektaal. Wat meer zorgvuldigheid zou daarom misschien wel wenselijk zijn.
Kijk bijvoorbeeld eens naar de borden met tenenkrommende dialectteksten die worden meegedragen tijdens de carnavalsoptochten. Of naar een verzameling erewimpels die werden uitgereikt aan de buurten met de winnende carnavalswagens: de Erepries Grote Wages, of is ’t de Eerepries Groote Waages, of de Erepries Groote Waages, of … Al die varianten komen voor. Dat betekent dat er maar één goede tussen zit, maar welke?
Wat zijn de regels voor de spelling? Hoe vervoeg je een werkwoord in het dialect, welke regels gelden daar? Maar ook: hoe hard zijn die regels, en op grond waarvan zijn ze tot stand gekomen? Onderwerpen voor vaak felle discussies, daar zijn we het ‘alleney/allenei/allenej’ wel over eens.
Dialect leeft, ontwikkelt zich. Woorden raken in onbruik, nieuwe woorden worden toegevoegd. Wat is het dialectwoord voor e-mail of website of smartphone? En kent nog iemand een ‘jóngfer’?
Om op veel van die vragen een antwoord te krijgen, maar zeker ook ter lering en vermaak, start Sittard-Geleen.nieuws.nl met een rubriek over het eigen dialect. Daaraan worden qua onderwerpen breed gevarieerde bijdragen geleverd door mensen die actief en op hoog niveau met taal en dialect bezig zijn. U mag op hun bijdragen reageren, u mag hen vragen stellen, u mag de discussie aangaan en u mag ook zelf een onderwerp aandragen dat u graag besproken zou willen zien. Stuur daarvoor een bericht aan [email protected].
U vindt de artikelen, die in een frequentie van een tot twee keer per maand worden geplaatst, vanaf woensdag in de rechterkolom onder Uitgelicht: ‘Respecteier dien taal’. De eerste bijdrage betreft een bericht over de belangstelling van de kant van de Universiteit van Oslo voor de status van de verschillende Limburgse dialecten.
Reageren op dit artikel? Dat kan op Facebook of onder dit bericht.
